TBB Dergisi 98. Sayı

Tutuklamaya İlişkin Temel Sorunlar ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin...

Tutuklamanın katalog suçlar yönünden dahi daima son çare ol-

duğu gözden uzak tutulmamalı, otomatik tutuklama kararlarından

kaçınılmalı, öncelikle adli kontrol hükümlerinin uygulanması ya da

tutuksuz yargılanması yönünde inceleme yapılmalıdır. AİHM karar-

larında olduğu gibi tutuklu, tahliye nedenlerini kanıtlamak zorunda

bırakılmamalıdır. Her durumda kararın gerekçesi açık, net ve sağlam

bir biçimde ortaya konulmalı, muğlâk ifadelerden kaçınılmalıdır. Eğer

tüm bu değerlendirmelere rağmen tutuklamada zorunluluk bulunu-

yorsa, adli kontrolün neden yetersiz kaldığı hususunda da aynı şekil-

de net bir açıklama yapılmalıdır.

Adli kontrolden beklenen faydanın, hukuk uygulamasının düzel-

tilmesinin yanı sıra, sosyal ve ekonomik koşullarla altyapı ve donanım

eksikliklerinin düzeltilmesi ile de artacağını unutmamak gerekir. Adli

konularda eğitimli, uzman bir kolluk teşkilatının adli hizmetlerin ak-

samaksızın yerine getirilmesi bakımından önemli olduğu bir gerçektir.

Adli kolluk teşkilatının yerleştirilerek sisteme kazandırılması haksız

tutuklamaların da önlenmesi açısından faydalı görünmektedir. Ayrıca

CMK m. 250 ile yetkilendirilmiş ağır ceza mahkemelerinin tutuklama

konusundaki uygulamalarıyla ağır insan hakkı ihlallerine yol açmaları

tüm Türkiye’deki yargılama makamlarını kişi hak ve özgürlükleri açı-

sından

“olumsuz örnek”

olarak etkilemektedir. Bu anlayışın en kısa za-

manda terk edilmesi, bir hem yasal bir zorunluluk, hem de Türkiye’nin

uluslararası alandaki itibarının temini bakımından bir gerekliliktir.

KAYNAKLAR

Aydın Murat,

“Adli Kontrol Tutuklamaya Ne Kadar Alternatif?”

, HHD,

Y. 3, S. 4, s. 31.

Amelung/Bemmann/Grünwald/Hassemer/Krauss/Lüderssen/

Naucke/Rudolphi/Schubarth/Welp, ��

Die Untersuchungshaft, Ge-

setzentwurf mit Begründung, Heidelberg 1983.

Beulke Werner, Strafprozessrecht, Heidelberg 2008.

Binici Hüsamettin,

“Tutuklamaya Alternatif Olarak Adli Kontrol Kuru�

mu”

, Adalet Dergisi S. 29, Eylül 2007, s. 234.