475 / 521
Yargıtay Kararları
474
Yerel mahkemece önceki kararda ısrar edilmiş; hükmü, davalı ida-
re temsilcisi temyize getirmiştir.
KARAR : Direnme yoluyla H.G.K. önüne gelen uyuşmazlık; dava-
cıların reşit olmadığı dönemde, babaları tarafından, mahkeme kararı ile
soyadlarının değiştirildiği ve 5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Yasası’nın
36/1-b maddesi gözetildiğinde, reşit olduktan sonra aynı konuya iliş-
kin olarak dava açıp açamayacakları noktasında toplanmaktadır.
Öncelikle, şahsa sıkı sıkıya bağlı bir hak olan “soyadı”nın açıklan-
masında fayda vardır:
Toplum içinde bir kişiyi diğerinden ayırmaya, o kişinin ferdi ailevi
ve siyasi durumunu tayine yarayan birçok özellikleri vardır. Adı, yaşı,
cinsiyeti, evlilik durumu gibi. İşte bu özelliklerin tümü, kişinin halini
( statüsünü ) belirtir.
Kişinin hali ve bunları meydana getiren unsurlar o kimsenin özel-
likleri olduğundan başkasına devredilemezler. Bir kişinin hüviyetinin
tespitinde ilk bakılacak unsur ise o kişinin adı ve soyadıdır.
Kişinin adı ve soyadı üzerindeki hak, kişilik haklarının bütün özel-
liklerini taşır ve mutlaktır; şahsa sıkı sıkıya bağlı haklardan olup bir
başkasına devredilemez.
Soyadı, nesilden nesile intikal eden ve bir kişinin bir soya bir aile-
ye bağlılığını ifade eden addır ve ya nesep bağı ile ya evlenme ile ya da
evlat edinme yolu ile yahut da idari kararla kazanılır. 24 Haziran 1934
tarihinde kabul edilen, 2 Temmuz 1934 günü Resmi Gazetede yayım-
lanarak yürürlüğe giren, 2525 Sayılı Soyadı Kanunu ile kişiye seçerek
soyadı kazanma hakkı tanınmıştır.
Eldeki davada olduğu gibi, nesep bağı yoluyla soyadının kazanıl-
masında, evlilik içinde doğan çocuk doğar doğmaz babasının soyadını
kazanır. Bu hüküm emredicidir, şu veya bu şekilde çocuğa başka bir
soyadı verilmesi mümkün değildir.
Evlilik dışı çocuklardan babaları tarafından tanınanlar veya kişi-
sel sonuçlarıyla babalığa hüküm alınarak babalarına gayrı sahih nesep
bağıyla bağlananlar, babalarının soyadını alırlar. Evlilik dışı çocuğun
nesebi ana bananın evlenmesiyle düzelmişse çocuk babasının soyadını
alır. Evlilik dışı çocuk, babaya gayri sahih nesep yoluyla bağlanmamış