Sayi126

TBB Dergisi 2016 (126)

Ufuk YEŞİL

san haklarının temel amacı, siyasi iktidarın kişiler üzerindeki baskısı-

nı en aza indirmek ve bu yolla kişilerin zorlamaya maruz kalmadan

tercihte bulunabilme imkânlarını artırmaktır. Sivil haklar ise, bu öz-

gürlük alanının en önemli kısmını teşkil eder.

Din ve vicdan özgürlüğü, insanın insan olması nedeniyle kendi-

sine tanınan ve tanınmadığı durumlarda kişinin insan onuruyla bağ-

daşır şekilde yaşamını devam ettiremeyeceği çok önemli bir haktır.

Dini inanç, kişinin başka bir dünya ile de irtibatının tezahürü olarak,

insanın beklentilerinin karşılanmaması halinde yaşadığı hayatı çekil-

mez hale getirebilecek vazgeçilmez bir değeri ifade eder. Bu nedenle

de din, birçok insan için kendi hayatından ve yaşama hakkından daha

önemli ve öncelikli bir yere sahiptir. İnsanın yüce bir kudretle kurmuş

olduğu ulvi bir bağın neticesi olan dinin emir ve gereklerinin sosyal

hayata aktarılması, kişinin bireysel ve toplumsal ilişkilerinin sağlıklı

bir temele oturması bakımından vazgeçilmez önemi haizdir.

Avrupa İnsan Hakları Komisyonu’na göre de, Avrupa İnsan Hak-

ları Sözleşmesi’nin (AHİS) 9. maddesinde düzenlenen din ve vicdan

hürriyeti öncelikle bireysel inançları ve dini kabul alanını korur.

dokunulmaz alana; kişilerin istediği inanca sahip olabilme ve aynı za-

manda hiçbir inanca sahip olmama özgürlüğü girer ve bireyler inanç-

larını değiştirmeye, açıklamaya zorlanamadığı gibi bir inanca sahip

olmak için herhangi bir makamdan izin almak zorunda da değildir.

Erdoğan, Özgürlük, s. 141 vd.

Yüksel Günarslan, “Din ve Vicdan Özgürlüğü İle Laiklik Bağlamında Din Eğitimi

ve Öğretimi,

Türkiye Adalet Akademisi Dergisi,

Yıl.5, Sayı.19, Ankara 2014, s. 1148;

Bekir Berat Özipek, “Din ve Vicdan Özgürlüğü: Türkiye İçin Bir Anayasal Çerçe-

ve Önerisi”, Stratejik Düşünce Enstitüsü, SDE-Analiz Yayınları, Ankara 2011, s. 3.

Avrupa İnsan Hakları Komisyonu Birleşik Krallık Kararı, Başvuru No:10358/83,

karar tarihi: 15.12.1983;

{“fulltext”: [“United

Kingdom, no. 10358/83, Commission decision of 15 December 1983”],”document-

collectionid2”:

[“GRANDCHAMBER”,”CHAMBER”],”itemid”:[“001-70956”]},

(Erişim) 05.01.2016.

AİHM Buscariniv/SanMarino kararı, Başvuru No: 24645/94 karar tarihi:

18.02.1999,

{“fulltext”:

[“sanmarino24645/94.”],”documentcollectionid2”:[“GRANDCHAMBER”,”CH

AMBER”],”itemid”:[“001-58915”] }, (Erişim) 06.13.2016; Feyyaz Gölcüklü ve Şe-

ref Gözübüyük, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, Genişletilmiş

2.Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara 1996. s. 346.