303 / 537
Adliye Basın Sözcülüğü
302
d) Haberi Verme-Yayma Hakkı
Halkın gerçekleri öğrenme ve bilgi edinme hakkı, haberlerin ser-
bestçe yayılabilmesi ve kitle iletişim araçlarında görev yapanlar tara-
fından bu özgürlüğün kullanılabilmesiyle gerçekleşebilmektedir.
e) Haber Verme Hakkının Sınırı
Vatandaşların bilgi edinme hakkına hizmet eden haber verme
hakkı, iletişim özgürlüğünün temeli olmakla birlikte, kimi zaman
demokrasinin vazgeçilmezi özel hayatın dokunulmazlığı gibi bir
çok kişisel hak ve özgürlükle çakışmaktadır. Hal böyle olunca haber
verme hakkının sınırsız olarak kullanılması başka hakların kullanıl-
masını engellediği noktada sınırlandırılacaktır. Aksi kabulle haber
verme,yayma,yorum yapma hakkını sınırsız kabul etmek toplumsal
barışa zarar verebilir.
Diğer hak ve özgürlüklerde olduğu gibi haber verme özgürlüğü-
nün de sınırlarının bir yandan hakkın doğasında var olan
“nesnel (ör-
tülü-objektif) sınırlar”
, diğer yandan bu nesnel sınırların anayasalarda
düzenlenmesiyle birlikte oluşan
“anayasal (açık) sınırları”
ndan bahset-
mek mümkündür
16
.
Ancak, tüm temel hak ve özgürlükler için geçerli olan, özgürlü-
ğün esas, sınırlamanın istisna olma özelliği haber verme hakkı için de
temel değerdir.
Belirtilen hakkın doğası gereği, suça kışkırtıcı olmama, kişilerin
şeref ve saygınlıklarını ihlal etmeme, iftira atmama gibi özellikleri ken-
diliğinden var olan sınırlarıdır.
Anayasal düzenlemelerle ise kitle iletişim özgürlüğü, milli gü-
venlik, kamu düzeni, kamu güvenliği, Cumhuriyetin temel nitelikleri
ve devletin ülkesi ve milleti ile bölünmez bütünlüğünün korunma-
sı, suçların önlenmesi, suçluların cezalandırılması, devlet sırrı olarak
usulünce belirtilmiş bilgilerin açıklanmaması, başkalarının şöhret
veya haklarının, özel ve aile hayatlarının yahut kanunun öngördüğü
meslek sırlarının korunması veya yargılama görevinin gereğine uygun
olarak yerine getirilmesi amaçlarıyla sınırlandırılabilir. Bu çerçevede
16
Gedik, s.87.