527 / 537
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları
526
mütalaa edildiği açıktır.
5
Şimdiye kadar Mahkeme, usul koruyu-
cuları bulunsa bile, niteliği ve kaynağı baskı ve zorlamayla leke-
lenmiş materyallere dayanmanın adaletsiz olacağını görüşünde
olmuştur
6
. Şiddet, vahşet veya Sözleşme’nin 3. maddesine aykırı
işkence
7
veya kötü muamele
8
olarak nitelendirilebilecek başka fiil-
ler sonucu elde edilen
ifadelerin
kullanılması, bu delillerin başvu-
rucunun mahkumiyetini sağlamasında belirleyici olup olmadığına
bakılmaksızın, her zaman yargılamayı bir bütün olarak adil olma-
yan bir duruma getirir. Bu ilkenin diğer delil türlerine de aynı şe-
kilde uygulanıp uygulanmayacağı incelenmelidir.
Jalloh – Alman-
ya
kararında Mahkeme, mahkumiyet açısından belirleyici olmasa
bile, Sözleşme’nin 3. maddesinin ihlali suretiyle elde edilen bir de-
lilin kabulünün, Sözleşme’nin 6(1). fıkrası bakımından bir sorun
doğurabileceğini belirtmiştir.
9
O davanın şartları içinde, işkence
oluşturmayan ama yine de Sözleşme’nin 3. maddesi kapsamına
giren bir fiil sonucu elde edilen maddi delilin, yargılamayı otoma-
tik olarak adil olmayan bir duruma getirip getirmediğine dair ge-
nel sorunu cevapsız bırakmıştı.
10
Ne yazık ki, bu davada çoğunluk
tarafından verilen cevap ve benimsenen gerekçe, Sözleşme’nin 3.
maddesiyle güvence altına alınan mutlak hakların etkililiğini za-
yıflatma riski içermektedir. Mahkeme’nin içtihadında, insanlıkdışı
ve aşağılayıcı muamele mutlak yasağının ihlali suretiyle elde edi-
len ifadelerin kabulü ile aynı yolla elde edilen diğer deliller arasın-
da bir ayrım başlatılmıştır. Bu ayrıma katılmak güçtür.
4. Mevcut davada çoğunluk, yargılamada kabul edilen başvurucu
aleyhindeki maddi delillerin, polis tarafından ‘Sözleşme’nin 3.
maddesini ihlal eden sorgulamanın doğrudan bir sonucu olduğu-
5
bk.
Schenk - İsviçre
, 12 Temmuz 1988, Seri A no. 140;
Khan – Birleşik Krallık
, no.
35394/97, ECHR 2000V;
P.G. ve J.H. – Birleşik Krallık
, no. 44787/98, ECHR 2001IX;
Allan – Birleşik Krallık
, no. 48539/99, ECHR 2002IX;
Perry – Birleşik Krallık
,
no.
63737/00, ECHR 2003IX (alıntılar);
Jalloh - Almanya
[BD], no. 54810/00, ECHR
2006IX; ve
Bykov – Rusya
[BD], no. 4378/02, ECHR 2009…
6
bk.
Perry – Birleşik Krallık (k.k.)
, no. 63737/00, 26 Eylül 2002.
7
Harutyunyan - Ermenistan
, no. 36549/03, §63, 66, ECHR 2007VIII.
8
Göçmen v. Turkey
, no. 72000/01, §§ 74-75, 17 Ekim 2006.
9
Jalloh – Almanya
[BD], no. 54810/00, §99, ECHR 2006IX.
10
Ibid.,
§107.