221 / 473
Dijital Hafızadan Silinmeyi İstemek: Temel Bir İnsan Hakkı Olarak “Unutulma Hakkı”
220
dan gelişen imkanlarla özgürleştiği düşünülen birey için diğer yandan
farklı bir tehlike baş göstermektedir. Bu tehlike, özellikle bireyin mah-
remiyet alanının daha aleni hale gelmesi ile ilgilidir. Çünkü iletişim
teknolojilerinin gelişmesi ile sadece bireylerin kendi aralarındaki sınır-
lar kalkmamakta, bireyin özel hayatı daha görünür bir hale gelmek-
tedir. Daha görünür hale gelen birey ise eskisinden daha fazla biçim-
de hak ve özgürlük ihlalleriyle karşı karşıya kalmaktadır. Unutulma
hakkı bu ihlallerin yaşanma potansiyelinin oldukça yüksek olduğu bir
iklimin ürünü olarak gündeme gelmektedir.
2012 yılının başlarında Avrupa Komisyonu’nun adalet, temel hak-
lar ve vatandaşlıktan sorumlu üyesi Viviane Reding tarafından yapı-
lan açıklama
2
ile gündeme gelen unutulma hakkı, özel hayatın gizliliği
ve kişisel verilerin korunması hususunda dikkat çeken
“yeni”
bir hak
olarak tartışılmaktadır.
3
Ülkemizde de 2010 yılında gerçekleştirilen anayasa değişikliği ile
birlikte
“özel hayatın gizliliği ve korunması”
maddesine eklenen bir fıkra
sonucu anayasal bir dayanağa kavuşan kişisel verilerin korunmasına
dönük olarak son dönemde artan bir akademik ilgi
4
olmasına rağmen,
oldukça yeni bir hak olan unutulma hakkına dair çalışmaların sayısı
oldukça azdır.
Bu çalışmada Dünya’da olduğu gibi Türkiye’de de yeni yeni tar-
tışılmaya başlanan bu hakkının çerçevesinin çizilmesi amaçlanmakta-
dır. Öncelikli olarak unutulma hakkının kapsamı ve sınırları belirlen-
meye çalışılacaktır. Bu sınırların ortaya konulmasında kişisel verilere
2 Açıklamanın tam metni için bkz. Viviane Reding, “The EU
Data Protection
Reform 2012: Making Europe the Standard Setter for Modern Data Protecti-
on Rules in the Digital Age
”http://europa. eu/rapid/pressReleasesAction.
do?reference=SPEECH/12/26 (Erişim Tarihi: 14. 05. 2012)
3 Unutulma hakkı ile birlikte ele alınan bir diğer hak
“verilerin taşınması hakkı”
dır. Ancak çalışmanın kapsamı gereği verilerin taşınması hakkı zaman zaman
unutulma hakkının bir tamamlayıcısı olarak değerlendirilecektir.
4 Bu çalışmalardan bazıları; Nilgün Başalp,
Kişisel Verilerin Saklanması ve Korunması
,
Yetkin Yayınları, Ankara, 2004; Oğuz Şimşek,
Anayasa Hukuku’nda Kişisel Verilerin
Korunması
, Beta Basım Yayın Dağıtım, İstanbul, 2008; İkbal Gür,
Kişisel Verilerin
Korunması Hususunda AB ile ABD Arasında Yaşanan Uyumsuzluklar ve Çözüm Yolla-
rı
, Turhan Kitabevi, Ankara, 2010; Hüseyin Can Aksoy,
Kişisel Verilerin Korunması
,
Çakmak Yayınları, Ankara, 2010; Elif Küzeci,
Kişisel Verilerin Korunması
, Turhan
kitabevi, Ankara, 2010; Dilek Yüksel Civelek,
Kişisel Verilerin Korunması ve Bir Ku-
rumsal Yapılanma Önerisi (Uzmanlık Tezi)
, T. C Başbakanlık Devlet Planlama Teşki-
latı Müsteşarlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı, 2011.