223 / 473
Dijital Hafızadan Silinmeyi İstemek: Temel Bir İnsan Hakkı Olarak “Unutulma Hakkı”
222
Sosyal medya
8
, dijital dünyanın yaşadığı gelişimin son halkasını
temsil eden ve geleneksel medyanın gazete, dergi, televizyon gibi kon-
vansiyonel araçlarından farklı bir iletişim ağı oluşturan alanı ifade et-
mektedir. Önce bilgisayarın, ardından internetin ortaya çıkışına şahit
olan dijital dünya, bugün sosyal medya ile bireyleri hiç olmadığı kadar
birbirine yaklaştırmaktadır.
Online sosyal ağlar (OSA), anlık mesajlaşma, e-mail, fotoğraf ve
video paylaşımı gibi çeşitli araçlar vasıtasıyla bireylerin birbirleriyle
iletişime geçtikleri ve sosyalleştikleri geniş bir platformdur.
9
Bu ağ-
lar kullandıkları teknik itibariyle de geleneksel olandan ayrılmaktadır.
Dijital bir evrende elektronik ağlar üzerinden işleyen bir sistemi mey-
dana getirmektedir. Bireyler, televizyon, radyo ya da telefon gibi gele-
neksel medya araçlarında tek taraflı ve edilgen birer aktör konumun-
dayken, OSA’da herhangi bir mekan ya da zaman kısıtlaması olmadan
diğer kullanıcılarla bir araya gelmekte sevdikleri markalardan, yemek-
lerden ve ya politik meselelerden bahsetme ve kurdukları iletişimin
etkin birer aktörü olma imkanı elde etmektedir.
10
Hatta bugün akıllı
telefon ve tabletlerin sayısındaki devasa artış, bu ağların cep telefonu
şebekeleri üzerinden de kullanılabilir hale gelmesini sağlayarak daha
geniş kitlelerin bunlara dahil olmalarını sağlamaktadır.
Şekil 1’den de takip edilebileceği üzere yıllara göre küresel anlam-
da sosyal medya kullanımında ciddi bir artışın olduğu görülmektedir.
Bu çerçevede 2008 yılında
“aktif internet kullanıcıları”
arasında sosyal
medya kullanım oranı %45,1 iken 2009 yılında bu oran %51,4’e, 2010
yılında %61,4’e, 2011 yılında ise %65,2’e çıkmıştır.
Aşağıdaki tabloda OSA tiplerinden yola çıkılarak kullanıcı sayıları
ve toplam paylaşım hacimleri gösterilmektedir. Buna göre OSA içinde
en fazla kullanıcı sayısı 865 milyon ile Facebook’a ait gözükmektedir.
Günlük olarak 250 milyon adet fotoğraf Facebook’a yüklenmektedir.
Hatta internet üzerinde açılan sayfaların %20’si Facebook sayfası oluş-
turmaktadır. Facebook’u 465 milyon kullanıcı ile Twitter takip ederken
her gün 1 milyon adet twit atılmaktadır. Twitter’ı LinkedIn 135 milyon
8 Çalışmanın bundan sonraki kısımlarında kişisel verilere daha fazla vurgu yaptığı
düşünülen online sosyal ağlar kavramı kullanılacaktır.
9 Carla Money,
Online Social Networking
, Lucent Books, Farmington Hills, 2009, s. 10.
10 Peter J. Scott ve J. Mike Jacka,
Auditing Social Media A Governance and Risk Guide
,
John Wiley & Sons Inc., New Jersey, 2011, s. 3.