TBB Dergisi 102. Sayı

Dijital Hafızadan Silinmeyi İstemek: Temel Bir İnsan Hakkı Olarak “Unutulma Hakkı”

226

İletişim teknolojilerinde ortaya çıkan böylesi radikal bir dönüşüm-

le birey eskisine göre daha fazla oranda kendini ifade etme ve bilgiye

ulaşabilme imkanı elde ederken diğer yandan da şekil 2’de de gös-

terildiği kapsam içinde bireyin hak ve özgürlükleri adına önemli bir

tehdit halini almaktadır. Unutulma hakkı, bu tehdidin varlığı karşısın-

dan bireyin kendi otonomisini koruma mekanizmalarından biri olarak

değerlendirilmelidir.

Unutulma Hakkının Kapsamı

Temel bir insan hakkı olarak unutulma hakkının tanınmasında ve

gündeme gelmesinde Avrupa Komisyonu’nun yapmış olduğu öne-

rinin oldukça belirleyici olduğu söylenebilir. Komisyonun önerisine

göre eğer geçerli bir neden söz konusu değilse kişisel verilerin her-

hangi bir biçimde saklanmaması, silinmesi gerekmektedir.

Bu çer-

çeveden hareketle unutulma hakkını;,

dijital hafızada yer alan bireye ait

fotoğraf, kimlik bilgisi, adres ve diğer kişisel içeriğin, yine bireyin kendi talebi

üzerine bir daha geri getirilemeyecek biçimde ortadan kaldırılması

biçiminde

tanımlamak mümkündür.

Unutulma hakkının sınırlarının belirlenmesi noktasında karşılaş-

tırmalı hukukta önemli örneklere ulaşmak mümkündür. Kıt’a Avru-

pası hukuk geleneği (KAHG) ile Amerikan hukuk geleneği (AHG) ara-

sında özellikle ifade özgürlüğü ile unutulma hakkı ilişkisini merkeze

alan bir bakış açısı sunmak oldukça faydalı olabilir.

Kıt’a Avrupası ve Amerikan Hukuk Geleneğinde Unutulma

Hakkına ilişkin Temel Yaklaşımlar

KAHG içinde unutulma hakkının gelişiminde ilişkin yaklaşımın

özellikle İsviçre Federal Mahkemesi içtihatları önemli bir rol oynamış-

tır

. Bu yaklaşıma göre unutulma hakkı şeref, onur ve özel hayatın

gizliliği ve korunması gibi kişilikle bütünleşmiş birçok unsur ile ya-

“How does the data protection reform strenghten citizens rights”

. europa.

eu/justice/data-protection/document/review2012/factsheets/2_en. pdf (Erişim

Tarihi: 20. 05. 2012).

16 Bkz. Franz Werro,

“The Right to Inform v. the Right to be Forgotten: A Transatlantic

Clash”

George Town University The Center of Transational Legal Studies Colloquium

Research Paper No. 2

, May 2009, s. 286.