TBB Dergisi 103. Sayı

İnsanlığa Karşı Suçlar

180

Uluslararası teamül hukukunda bulunmamasına rağmen bu gereklili-

ğin insanlığa karşı suçların İkinci Dünya Savaşı sonrası yapılan ilk yar-

gılamaları ile ilgili bir tarihsel temeli vardır. Bu gereklilik, biraz farklı

da olsa, ilk olarak Nuremberg Mahkemesi Statüsü’nün 6 (c) maddesin-

de aranmıştır. Bu maddede tüm insanlığa karşı suçların, mahkemenin

yargılama yetkisine giren bir suçun yürütülmesinde veya mahkeme-

nin yargılama yetkisine giren bir suç ile bağlantılı olması durumun-

da işlenmiş olması gerekliliğinden bahsediyordu. Mettraux’ya göre

pratikte bu gerekliliğin anlamı şuydu, savaş suçları ve barışa karşı

suçların her ikisi de savaş ile bağlantılı olduğundan, insanlığa karşı

suçlar silahlı bir çatışma veya askeri işgal sırasında işlenebilirdi. Aksi-

ne, barış zamanında veya savaş ile herhangi bir tür bağlantı olmadan

işlenemezdi.

İnsanlığa karşı suçları mahkeme şartında düzenleyen ad hoc ni-

telikli diğer bir mahkeme Ruanda Uluslararası Askeri Ceza Mahke-

mesidir.

İnsanlığa karşı suçlar Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi

(International Criminal Tribunal for Rwanda) Statüsü’nün 3. madde-

sinde

belirtilmiştir. Buna göre:

“Ruanda Uluslararası Mahkemesi, ulusal, siyasal, etnik, ırksal veya

dinsel aidiyeti sebebiyle herhangi bir sivil nüfusa yöneltilmiş yaygın ve/veya

sistematik bir saldırı dahilinde cürümler işlendiğinde aşağıdaki suçlardan so-

rumlu sayılanları yargılamaya yetkilidir: adam öldürme, imha, köleleştirme,

sürgün, hapis, işkence, tecavüz, siyasal, ırksal ve dinsel sebeplerle zulüm ve

diğer insanlık dışı fiiller”.

Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü’nün aksi-

ne Ruanda Uluslararası Askeri Ceza Mahkemesi, silahlı çatışma şartını

aramamış fakat suçun ulusal, siyasal, etnik, ırksal veya dinsel ayrımcı-

lık sebebiyle işlenmesi şartını öngörmüş yani özel kast aramıştır.

Guénael Mettraux,

International Crimes and the Ad Hoc Tribunals,

Oxford University

Press, 2005, s. 148-149

Ruanda için Uluslararası Askeri Ceza Mahkemesi, BM Güvenlik Konseyi’nin, BM

Şartı’nın 7. bölümüne dayanarak 8 Kasım 1994’de, 955 sayılı kararla kurulması

öngörülen uluslararası bir askeri ceza mahkemesidir.

AboutICTR/GeneralInformation/tabid/101/Default.aspx(30/11/2011)

(30/11/2011)