TBB Dergisi 105. Sayı

Askeri Ceza Hukukunda Askerlikten Kurtulmak için Hile Yapmak Suçu (AsCK 81)

348

(izinsiz), yirmi yaşlarına girmiş oldukları halde isimlerini nüfus (…) kütüğü-

ne geçirmemiş bulunanlara da (saklı) denir. Alelümum altı ay ve daha fazla

talim görmüş erbaş ve ere (usta asker), altı aydan daha az talim görmüş veya

hiç talim görmemiş erbaş ve ere (acemi asker) denir.”

AsCK 63’üncü maddesinde açıklanan suçun failleri askerlik ça-

ğına giren, yoklama çağında bulunan ve kıt’asına henüz katılmayan

sivil şahıslardır. AsCK 81’deki suç tipinde failin özel kastı aranırken

AsCK 63’teki suçun manevi unsuru genel kasttır. Yine AsCK 63’teki

suçun oluşumu için suç faillerinin kastı yanında ayrıca kanunda kabul

edilebilecek bir özrü olmaması gibi bir mazeret nedenine de yer veril-

mektedir.

1111 sayılı Askerlik Kanununda hangi hallerin mazeret kapsamın-

da bulunduğu düzenlenmiş

olmakla birlikte sayılan bu hallerin dı-

şında Askerî Yargıtay mazeret hallerinin sınırlı ve sayılı olmadığını

içtihat ettiğinden başka bir takım hallerde yine mazeret nedeni olarak

Mahkemece kabul edilebilecektir.

AsCK 63’teki suç tipinde faillerin suç kastı AsCK 81’deki gibi as-

kerlik yükümlülüğü ya da hizmetinden tamamen ya da kısmen kur-

tulmak olmayıp sadece askerlik yükümlülüğünün geciktirilmesine yö-

neliktir. Yine askerlik şubesince sevk edilenlerin yoldan savuşmaları

da bu kapsamda değerlendirilmelidir.

“

Askere sevk için çağrıldıkları halde; a) Kendisinin tutukluluğu veya hükümlülüğü

ya da herhangi bir resmi sağlık kurumu raporuyla belgelendirilmiş istirahat gerektiren

hastalığı,b) Ana, baba, eş, kardeş veya çocuğunun resmi sağlık kurumu heyet raporuy-

la belgelendirilmiş hayati tehlike içinde olduklarını gösteren hastalığı, c) Sevkten önceki

veya sonraki onbeş gün içinde ikinci derece dâhil kan veya kayın hısımlarından birinin

ölümü, d) Sevkten önceki veya sonraki onbeş gün içinde kendisi veya ikinci derece dâhil

kan veya kayın hısımlarından birinin evlenmesi, e) Sevkten önceki veya sonraki iki ay

içinde çocuğunun doğması, nedeniyle askerlik şubesine gelemeyecek olanlar, bu maze-

retlerini kanıtlayan belgeleri askerlik şubesinde bulundururlar. Bunlar hakkında bakaya

işlemi yapılmaz. Bu mazeretler dışındaki nedenlerle sevkin son gününe kadar askerlik

şubesine gelmeyenler ile gelip de sevk evrakını alanlardan, kendilerine verilen yol süresi

sonunda birliğine katılmayanlar, bakaya olarak kabul edilirler. Bakayalar, askerlik ödevle-

rini yerine getirmek maksadıyla yakalanmaları için Milli Savunma Bakanlığınca İçişleri

Bakanlığına, askerlik şubelerince de mahallin en büyük mülki amirine bildirilirler. Yaka-

lanarak muhafaza altına alınan yükümlüler, vakit geçirmeksizin ve en geç yirmidört saat

içerisinde en yakın askerlik şubesine getirilirler. Askerlik şubesince teslim alınamayan

yükümlüler, ilgili kolluk kuvveti tarafından hazırlanan tutanağa istinaden derhal serbest

bırakılırlar.” (1111 SK. m.47)

Ergün Ergül, Uygulamada Yoklama Kaçağı Bakaya ve Saklı Suçları, Ankara 1997,

s.22.