TBB Dergisi 106. Sayı

TBB Dergisi 2013 (106)

İdil Su EKMEKÇİ

211

VIII. Cezalandırma Yaklaşımı

Locke’a göre toplum oluşmadan önce doğa hukuku vardı ve bu

bağıtta kimse başka bir insan üzerinde bir baskı kuramazdı. Yani

insanlar bu bağıtta özgürdü. Peki insanlar, kendilerine yönelik ger-

çekleşen özgürlerine saldırı durumunda ne yapıyordu? Bu durumda

henüz toplum değil topluluktan söz edebildiğimiz için Locke’a göre

bu gibi saldırıların söz konusu olduğu durumlarda yetkinin tamamı

kişideydi ve bu yetki cezalandırma yetkisiydi. Dolayısıyla bu dönem

Hobbes’un

“herkesin herkesle savaştığı dönem

” şeklinde tanımladığı bir

kaos ortamı olasılığını içermektedir.

Devletin yetkisi işte bu kaosu

önlemeye yönelik olan tedbirleri almaktır. Bundan dolayı devletin

sorumluluğu, insanların toplumsal sözleşme ile devrettikleri cezalan-

dırma yetkisini kullanmaktır. Bu sorumluluk da, güvenlik ve adalet

duygusunu, hak ve özgürlüklerin kendisini değil fakat korunmasını

içerir. Devlet bu sınırlar içerisinde kaldığı müddetçe meşruluğunu

korur.

Devletin meşruluğunu yitirmemesinde liberal görüş; hukuk dev-

leti ve kuvvetler ayrılığı ilkelerinin etkin rolü olduğunu söyler. Dev-

letin en önemli görevi liberallere göre, insanların doğa bağıtı gereği

olan haklarını tanımak ve korumaktır. Bu koruma da hukuk devleti

ile gerçekleşir. Devletin işlevini sınırlandıracak olan temel hak ve öz-

gürlükler konusunda kurallara uyulup uyulmadığı, kuvvetler ayrılığı

ilkesi ile de bir denetim mekanizmasına tabi tutulur.

Doğa bağıtında yani aklın hukukunda özgürlük yaklaşımı hiç

kimseye birbirinin can veya mal özgürlüğünü ortadan kaldırma yet-

kisi vermemektedir. Ancak doğa bağıtında hakkı ihlal edilen kişinin,

ihlal edeni cezalandırma hakkı vardır. Kişi cezalandırırken doğa ba-

ğıtının gereğini uygulamaktadır. Fakat bu durumun bir takım insanî

duygulardan kaynaklı sakıncaları olmuştur. Bu sakıncalar zamanla

yerini kaosa bırakmaya başlayınca da insanlar doğa durumundan çık-

mak ve terk etmek istemişlerdir. Böylelikle de insanlar topluluk duru-

mundan çıkıp toplum durumun gelmeye başlamışlardır.

İnsanlar topluluk halinden siyasal toplum düzenine geçince bir

takım sınırlar çizilmiştir. Doğal durumdayken ellerindeki iki haktan

Türe, 42.