208 / 473
TBB Dergisi 2013 (106)
İdil Su EKMEKÇİ
207
toplanır. Bu devlet ya da civitas olarak adlandırılır. Bu, büyük Leviathan’ın
doğması demektir.”
Leviathan, insanların hak ve özgürlüklerini korumak için oluş-
turulan devlettir. Ancak bu, zamanla büyüyerek bireylerin üzerinde
tiranlık kurmaya başlar. Krallar, imparatorlar ve sultanlar, insanların
üzerlerinde tahakkûm kurmaya başlarlar. Locke’un temel haklar ola-
rak bahsettiği yaşam, mülkiyet ve özgürlük hakları baskı altında yok
olmaya başlar. Devlet faaliyetleri genişler ve ekonomi gelişir. Böylelik-
le harcamalar ve borçlanmalar da artar. Bunların sonucunda vergiler
de artmaya başlar ve Leviathan artık büyümüştür.
III.Liberalizm Ve Özgürlük Anlayışı
İnsan hakları Locke’a göre üç kategoriye ayrılır. Bunlar; yaşam,
hürriyet ve mülkiyettir. Liberalizm, bireyin özgürlüğünü ve temel
haklarını güvence altına almayı amaçlar. Bununla birlikte siyasal ik-
tidarın sınırlandırılması da bu amaç doğrultusunda gerçekleşmelidir.
Bu anlayışın amacı, bireyin karşısındaki özgürlüğünü kısıtlayıcı en-
gelleri kaldırmak ve temel haklarını korumaktır. Toplumu oluşturan
bireyin varlığı, halktan ve toplumdan daha üstündür. Dolayısıyla
Locke’un üç kategori şeklinde temellendirdiği temel haklar da toplum
için değil, toplumu oluşturan bireyler içindir. Bireye öncelikli bakıl-
masındaki temel sebep ise, bireyin ve haklarının toplum oluşmadan
önce var olmasıdır. Liberalizmde devletin otoritesi, bu temel haklarla
sınırlandırılmıştır.
Locke’cu liberalizmin hareket noktası, “freedom from” ilkesi
yani “bir şeyden özgürlük” ilkesidir. Bu ilke özgürlüğü, devletten
yani otoriteden bağımsız olmaya bağlı olarak açıklar ve görür. Rous-
seau ise “etatist liberalizm” den hareketle özgürlüğün yalnızca “yö-
netilmemek” ve “müdahale edilmemek” olarak anlaşılmasına karşı
çıkar, devleti ise özgürlüğü gerçekleştirecek bir otorite olarak görür.
Devleti minimize etmek yerine ona yeniden biçim verilmesi gerek-
tiğini önerir.
Locke’un liberal kuramı olan doğal hukuk öğretisi, insanın devlet-
ten üstün olan temel haklarını konu edinir. Örneğin kategorize ettiği