413 / 473
FIDIC İnşaat İşleri Şartnamelerine Göre Taraflar Arasındaki Uyuşmazlıkların...
412
aynı kefeye konulmak suretiyle her ikisi de “müteahhit” adı altında
değerlendirilmektedir.
Bu makalede, FIDIC Şartnamelerinin değişik baskılarında öngö-
rülmüş olan müteahhit ve iş sahibi arasındaki uyuşmazlıkların çözüm
mekanizmaları, karşılaştırmalı olarak incelenmektedir.
I. FIDIC 1987 BASKISININ ÖNGÖRDÜĞÜ
UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜ MEKANİZMASI
İngiliz Sivil Mühendisler Enstitüsünün Genel Şartnamesinde
(6.baskıda), tarafların bu Enstitü kurallarına göre uzlaştırma yoluna
gidebilecekleri belirtilmiştir. Bu genel şartlara göre de, tahkime gitme-
den önce mühendisin kararı gerekmektedir.
Günümüzde hemen hemen bütün ülkelerde yeni ve yüksek tekno-
lojileri, ihtisası ve büyük mali kaynakları gerektiren sınai, ticari veya
turistik tesislerin ve altyapı tesislerinin inşası için uluslararası ihalelere
çıkılmaktadır. Yatırım anlaşmaları olarak nitelendirilebilecek anahtar
teslimi proje sözleşmeleri, diğer bir deyişle otoyol, demiryolu, liman,
havaalanı, metro, atıksu artıma tesisi, baraj, sınai tesis ve benzeri ya-
tırımların inşasına ilişkin sözleşmelerin düzenlenmesinde FIDIC’in
standart sözleşmelerinden önemli ölçüde yararlanılmaktadır. Günü-
müzde uluslararası yatırım sözleşmelerinin yaklaşık yüzde 30’unda
FIDIC kurallarının kullanıldığı bilinmektedir. Dünya Bankası, borç
vererek veya doğrudan finanse ettiği inşaat projelerinin gerçekleştiril-
mesinde taraflara FIDIC Kurallarını önermektedir.
1
Uluslararası Ticaret Odası (UTO) ve FIDIC işbirliği içerisinde,
FIDIC Sözleşmelerinden doğan tahkim davaları için özel bir tahkim
kodu hazırlamaktadırlar. Halihazırda hazırlık aşamasında olan bu ko-
dun amacı, FIDIC sözleşmelerinden doğacak sorunların UTO tahkimi
ile etkin biçimde çözüme kavuşturulmasını sağlamaktır.
FIDIC Genel Şartnamesinin (1987 baskı) 67’nci maddesine göre,
inşaat sözleşmesinden doğan bir uyuşmazlık ister teknik ister hukuki
konulara ilişkin olsun, tahkim prosedüründen önce mühendise havale
edecektir. Mühendisinin kararı, tipik bir ihtiyari uzlaştırma kararıdır.
Ancak, bu karara karşı 70 gün içinde itiraz edilmediğinde, mühendis
1
H.A. Dumont,
“The FIDIC Conditions and Civil Law”, ICLR
1988, s. 43 vd.