203 / 505
Uluslararası Hukukta Siber Saldırılara Karşı Kuvvet Kullanma
202
Hukuk dünyasındaki ilerlemeler, bilimde olduğu gibi hayal etme
ile birlikte gerçekleşmektedir. Bilim, evrendeki yeni buluşları tanım-
lamakta zorlandığında, onlarla ilgili yeni teoriler geliştirmektedir. Bu
hukuk dünyasında da aynıdır. Hukukçular, günümüz teknolojisinin
ve siber ortamdaki saldırıların silahlı çatışmalara ve savaş hukukuna
etkisini hayal etmeli ve bu konu üzerine çalışmalıdır. Aksi takdirde
hukuk, devletlere yön verme konusunda basit ve anlamsız kalacaktır.
Bu kapsamda çalışmada, kuvvet kullanma hakkı kapsamında
“kuvvet kullanma”ya ilişkin mevcut uluslararası hukuk kurallarının si-
ber saldırılara nasıl uygulanabileceği sorusuna cevap bulmak için önce
BM Antlaşması’nın 2(4). maddesinden bahsedilecek, ardından kuvvet
kullanma hakkının istisnalarından BM Güvenlik Konseyi kararıyla
kuvvet kullanılması ve meşru müdafaa hakkının şartları ile uluslara-
rası teamül hukukunun gereklilik ve orantılılık kuralları incelenecektir.
II. ULUSLARARASI HUKUKTA SİBER SALDIRILARA KARŞI
KUVVET KULLANMA HAKKI
A. GENEL OLARAK
Uluslararası hukukta, kuvvet kullanma hakkı (jus ad bellum) ile
kuvvete başvurulduğunda uyulması gereken çatışma kuralları (jus in
bello) arasında bir ayrım yapılmaktadır. Buna göre, silahlı çatışma hu-
kuku kurallarının uygulanmasının, bu hakka sahip olunup olunmadı-
ğı sorunundan tamamen bağımsız olduğu kabul edilmektedir.
9
Savaş
hukuku incelenirken de, kuvvet kullanılmasının hukuka uygun olup
olmadığı hususu ile silahlı kuvvet kullanılması sırasında seçilen hedef,
araç ve yöntemlerin hukuka uygunluğu hususunun birbirinden ayrı
düşünülmesi ve incelenmesi gerekmektedir. Siber saldırı durumunda
devletlerin buna karşılık verme hakkı, kuvvete başvurma hakkına iliş-
kin (jus ad bellum) kuralların incelenmesini gerekli kılmaktadır.
Gelişen teknolojinin ve siber silahların imkân ve kabiliyetleri, BM
Antlaşması’nın 51. maddesinde de yer alan “silahlı saldırı” kavramı-
nın değil aynı zamanda “silahlı kuvvet kullanma” kavramının da ev-
rimleşmekte olduğunu göstermektedir. Gerçekten, BM Antlaşması’nı
9
Sadi Çaycı,
Silahlı Kuvvetlerin Kullanılması
, Genelkurmay Basımevi, Ankara,1995,
s.38.