TBB Dergisi 107. Sayı

Uluslararası Hukukta Siber Saldırılara Karşı Kuvvet Kullanma

204

BM Antlaşması’nın 2(4). maddesinde öngörülen kuvvet kullanma

yasağı, sadece BM üyesi devletleri bağlamakta, üye olmayan devlet-

lere doğrudan doğruya yükümlülük getirmemektedir. BM üyesi ol-

mayan devletlerin BM Antlaşması’nda öngörülen kuvvet kullanma

yasağına uymalarını sağlayacak şey, 2(4). maddede yer alan kuvvet

kullanma yasağının evrensel bir uluslararası örf ve adet hukuk kuralı

haline gelmiş olmasıdır.

Böylece, söz konusu yasak BM üyesi olsun

ya da olmasın bütün devletleri bağlamaktadır.

Ülke sınırlarını genişletme ve başka devlet hükümetlerini değiş-

tirme amaçlarına hizmet etmemesi için BM sisteminde meşru olmayan

kuvvet kullanımı, “saldırganlık” veya “yayılmacılık” olarak tanım-

lanmış ve yasaklanmıştır. Kuvvet kullanmaya, ancak meşru müdafaa

veya Güvenlik Konseyi kararıyla ve siyasal bağımsızlık veya toprak

bütünlüğünün korunması amacıyla izin verilmiştir.

BM Antlaşması’nın kuvvet kullanımına ilişkin oluşturduğu siste-

min iki ana özelliği vardır. Öncelikle, bütün üye devletler Antlaşma’nın

37/10, Annex, U.N. Doc. A/RES/37/10 (15.11.1982),

http://www.un.org/docu-

ments/ga/ res/37/a37r010.htm, erişim tarihi 13.1.2013;

Declaration on Principles

of International Law Concerning Friendly Relations and Co-operation Among States in

Accordance with the Charter of the United Nation

, G.A. Res. 25/2625, U.N. Doc. A/

RES/25/2625 (24.10.1970),

http://www.unhcr.org/refworld/topic,

459d17822,45

9d17a82,3dda1f104,0.html, erişim tarihi 13.1.2013.

Bu çerçevede örfi hukuk, sadece taraf devletler için haklar ve yükümlülükler te-

sis eden antlaşma esaslı hukuktan ayrılmaktadır. Uluslararası örf ve adet huku-

ku, hukuk olarak kabul edilen genel bir uygulamanın varlığı halinde söz konu-

su olmaktadır. Devletlerin bir uygulamasının örf ve adet hukuku kuralı haline

gelmesi için bu uygulamayı

-opinio juris sive necessitatis-

hukuk kuralı olduğuna

inanarak yapmış olmaları gerekmektedir. Günümüzde, BM Antlaşması’nın 2(4).

maddesinde yer alan kuvvet kullanma yasağı, uluslararası örf ve adet hukukunun

bütünleyici bir parçası haline gelmiştir. Hüseyin Pazarcı,

Uluslararası Hukuk Ders-

leri I. Kitap,

Turhan Kitabevi, Ankara, 1994, s. 209-218; Edip Çelik,

Milletlerarası

Hukuk, Birinci Kitap,

Filiz Kitabevi, İstanbul, 1987, s. 55,157-164.

Yoram Dinstein,

War, Aggression And Self-Defence,

Grotius Publications Limited,

Cambridge, s.91.

BM Antlaşması’nın düzenlediği kuvvet kullanma yasağı konusunun arkasındaki

düşünceyi anlamak için hem II. Dünya Savaşını, hem de öncesinde oluşturulan

girişimler ile tarihi belgelerin içeriğinin anlaşılması önemlidir. 1945 yılı, siyasi

güç ve toprak kazanma amacı güden devletlerin neden olduğu ve yıkıcı sonuç-

ların yaşandığı bir savaşın sonrasıdır. Bu acı tecrübeyi yaşayan devletler, Bri-

and-Kellogg Paktı’nın eksikliklerini tamamlamak düşüncesiyle de San Fransisko

Konferansı’nda kuvvete dayalı politikaların önlenmesi konusunda mutabık kal-

mışlardır. Anthony C. Arend ve Robert J. Beck,

International Law and Use of Force

New York, Routledge, 1995, s.33,34.