410 / 505
TBB Dergisi 2013 (107)
Hüseyin BİLGİN
409
Ceza infazı askıya alınan kararlar ve idari / adli para cezası karar-
ları için iptal istemiyle Yüksek Mahkemeye başvurulamaz. Beraat ya
da mahkumiyet kararı verildiği takdirde iptal için başvuru yapılabilir.
Adalet Bakanlığı denetim yetkisi asliye mahkemeleri, bölge mah-
kemeleri ve temyiz mahkemelerini de kapsamaktadır. Denetimin kap-
samı, organizasyon ve idari işlemlerle ilgilidir. Binalarla ilgili işlemler-
le ilgilidir. Ama Adalet Bakanlığının mahkemelere karşı bir çok yetkisi
de bulunmaktadır. Yargılama faaliyetlerinin yürütülmesi, adaletin uy-
gulanmasıyla ilgili faaliyetleri denetleyebilir ama kesinlikle karar ve-
rilmesine ve ne tür karar verilmesi gerektiğine karışamaz. Mahkeme
heyetinin karar verme denetimi Adalet Bakanlığının 100 kişilik hakim-
müfettiş grubunca yapılmaktadır. Bu hakimler, Adalet Bakanlığı adına
gezerek Mahkemeleri denetlemektedir. Polonyada dosya inceleme ve
denetleme konusu güncel bir sorundur.
Adalet Bakanlığı çıkaracağı bir kararnameyle kendisine dosyala-
rın gönderilmesini talep edebilir. Sorun şudur ki, yasal izin varsa bu
şekilde dosya talep edilebilir. Bu durum nadiren görülmektedir. Ada-
let Bakanlığı umumi mahkeme hakimlerine karşı disiplinsizlik işlemi
nedeniyle soruşmturma açabiliyor. Disiplinsizlik nedeniyle soruştur-
ma açabilmek için dava dosyasına bakılması gerekmektedir. AİHM bir
şikayet yönlendirildiğinde, şikayet başvurusu olduğunda Adalet Ba-
kanlığı ülke adına görüş bildirebilir. Bu durumda da Adalet Bakanlığı-
nın dosya talep etme hakkı bulunmaktadır. Adalet Bakanlığı kesinlikle
muhakemeye müdahale edemez ve gönderilmesi uygun görülmeyen
dava dosyasını talep edemez.
Hakim maaşlarının belirlenmesinde kat sayı uygulaması vardır.
Kıdeme göre de bu maaş miktarı değişmektedir. Yüksek Yargı Başkan-
larının ek ödemeleri ile Yüksek Mahkeme çalışanlarına %15 civarında
ek ödeme yapılmaktadır. Ortalama maaş miktarları 1600 ile 4700 Euro
arasında değişmektedir.
Yüksek Mahkeme, asliye mahkemeleri ve bölge mahkemeleri ha-
kimlerinin görevleriyle ilgili işledikleri suçlarda ilk derece mahkemesi
sıfatına haiz değildir. Bu mahkeme hakimlerinin suçlarında ilk derece
mahkemesi temyiz mahkemeleridir. Temyiz mahkemelerinde görev
yapan hakimlerin görevleriyle ilgili işledikleri suçlarda ise, ilk derece
mahkemesi Yüksek Mahkemedir. Bir başka ifadeyle, asliye heyetinde-