413 / 505
Polonya Yargı Sistemi Üzerine İzlenimler
412
Polonyada savcılar zorunluluk olmamasına rağmen bütün duruş-
malara katılıyor. Ancak özellikle ceza davalarında hazır bulunmak zo-
rundadırlar.
Yedek savcılar, savcı yetkisine sahip ama tam olarak bağımsız de-
ğildirler. İş yapabilmeleri için savcıların kabulü gerekmektedir. Mah-
kemelerde yedek hakimolamaz. Ama savcılıkta önce yedek savcı sonra
savcı olunuyor. Bunlar stajyerlerden farklı olarak bir karar verebiliyor-
lar. Hukuk fakültesi mezunudurlar. Daha önceleri hakim yardımcılığı
görevi de vardı. Bunları bakan seçiyordu. Şuanda o da yoktur. Eğer
Yüksek Mahkemede görülen bir ceza davası varsa o zaman duruşma-
ya bir savcı katılıyor ama o mahkeme bünyesinde bir savcı değildir.
Savcı ceza soruşturmasına yürüten organdır. Ama sadece mahke-
me öncesi safhada yetkilidir. Davalı mahkemeye girdiğinde savcıda
mahkemeye taraf oluyor. Karar verme yetkisi yok. (Mahkemeleri ve
duruşma salonlarını gezerken dışarıda bekleyen cübbeli beyefendinin
kim olduğunu sorduğumuzda kendisinin görülecek olan davada savcı
olduğunu öğrendik. Savcılar da davalılar gibi duruşması sırasının gel-
mesini bekliyor ve ülkemizin aksine hakimin yanında kürsüde oturma
yerine sanığın karşısında oturuyorlar.) Bölge Mahkemeleri daha ciddi
davaların görüldüğü mahkemelerdir. Mesela adam öldürme, gasp, ik-
tisadi dolandırıcılık, ticari davalar vs.
Muhakemelerin Elektronik Sisteme dönüştürülme çabaları Polon-
yada vardır. 1997 yılında bölge bünyesinde 11 toplamda ise 25 PC var
iken ve daktilolarla çalışılmakta iken 2012 yılında Bölge bünyesinde
696 PC ve 19 server toplamda ise 2543 PC, 83 server vardır. Şuanda ci-
haz ve ekipman sorunu yoktur. İç belge dolaşımı bunlarla olmaktadır.
İnternet sayfaları örnek alınarak iş ağı oluşturulmaktadır. Mahkeme-
lerin yapısıyla ilgili temel bilgiler internet sayfasında vardır. İletişim
bilgileri vardır. Elektronik posta adresleri vs var ve kullanılıyor. Dışa-
rıdan mahkemenin iç ağına erişim yoktur.
Bilirkişiler uzman olduğundan ve çok nadir bulunduğundan dos-
yayı bilirkişiye gönderen mahkemenin bilirkişi görüşü için çok bek-
lemesi gerekebilir. Mahkeme bilirkişi arası iletişim de PC aracılığıyla
oluyor. Bilirkişinin raporunu hazırlayıcı tarihleri belirliyor. Bilirkişi
mazeretleri (hasta, tatilde vs) bildiriyor.