412 / 505
TBB Dergisi 2013 (107)
Hüseyin BİLGİN
411
let Bakanının Genel Savcı olması nedeniyle siyasetten etkilendiğinden
bahisle şikayetler çoğalmaya başlamıştı. Bunun sonunda 31 Mart 2010
tarihinde bu iki fonksiyon birbirinden ayrıldı. Bir başka deyişle, Ada-
let Bakanlığı görevi ile Genel Savcılık görevleri ayrıldı. O zamandan
beri Polonya Cumhurbaşkanı tarafından tayin edilen Genel Savcı, sav-
cılığın başında durmaktadır. Genel Savcı için adaylar Cumhurbaşkan-
lığına Ulusal Mahkeme Kurulunca öneriliyor. Ayrıca Ulusal Savcılar
Kurulunca da öneriliyor. Bu iki organ işbirliği için aday belirlemesi
yapıyor. Genel Savcı 1 kereliğine 6 yıllığına Cumhurbaşkanı tarafın-
dan seçiliyor. Genel Savcı bünyesinde umumi savcılar, askeri savcılar
ve Milli Hatıra Enstitüsü savcıları bulunmaktadır.
Savcılk sistemi kuralları 1985 tarihli bir Yasada belirlenmiş ve za-
man zaman bu yasada değişikliklere gidilmiştir. Bu Yasa halen yürür-
lüktedir. Polonyadaki savcılık bir Anayasal organ değildir. Savcılıkla
ilgili bütün kurallar yasada ve kararnamelerde belirtilmiştir.
Savcılığın genel sistemdeki yeri hukuka uygunluğun korunması
ve işlenen suçların soruşturulmasıdır.
Organizasyon şemasında en altta asliye savcılıkları vardır. Bunlar
357 tanedir. Bölge savcılıkları 45 tanedir. Temyiz savcılığı ise 11 adet-
tir. Savcılığa gelen davaların %95’i asliye savcılığında görülmektedir.
Bu davaların sayısı ise yılda 1.1-1.2 milyon arasındadır. Bu davalardan
400 bini mahkemelere iddianame olarak sunulmaktadır. Bu davalar-
dan sadece %2’sinde beraat kararı çıkmaktadır. Ülke genelinde yakla-
şık 6000 savcı ile 7000 yedek savcı bulunmaktadır. Krokowdaki Ulusal
Mahkeme ve Savcılık Eğitimi Okulunda savcılık ve savcı yedekliği eği-
timi alınmaktadır.
Yasaya göre temyiz savcılığı bünyesinde en az 2 tane bölge sav-
cılığı bulunması gereklidir. Buradaki temyiz savcılığı bünyesine ise 5
bölge savcılığı vardır. Wroskow bölgesi toplam 60.000 dava ile uğraş-
maktadır. Temyize gelen dava sayısı ise 15.000 civarındadır.
Milli Hatıra Enstitüsü ayrı bir kuruluştur. Çok özel davalarla uğ-
raşmaktadır. Geçmişte Polonya Milleti aleyhine işlenen suçlarla ilgili
davalarla ilgilenir. O zamanki Devlet organlarınca işlenen suçlar dahil
olmak üzere savaş suçları da vardır. Kominist sistemde işlenen suçlar
da burada araştırılıyor.