182 / 417
TBB Dergisi 2013 (108)
Arzu BEŞİRİ
181
Ayrıca, ekonomik, politik ve kültürel gruplar suçun koruma alanına
dahil değildir.
7
Fakat unutulmaması gereken nokta korunan dört gru-
bun da sabit özelliklere sahip olduğu, ekonomik, politik ve kültürel
gruplar gibi değişken olmadığıdır. Lemkin tarafından ortaya atılan
“genocide” kelimesi ile anlamını kazanan soykırım kavramı; toplu
öldürme, katliam, öldürme fiillerinden farklı bir durumu ortaya koy-
mak üzere, hukuksal olarak tanınan ve belli özellikleri olan bir takım
insan topluluklarının, bir plan çerçevesinde ve özel bir kastla yok edil-
meleri anlamına gelir.
8
Soykırım, bir grup insanın tamamını veya bir kısmını yok etmeyi
amaçlayan birtakım eylemlerin her biridir, bu yok etme maksadı soy-
kırımı diğer insanlığa karşı suçlardan ayırır.
9
Özellikle toplu ölümler
(katliamlar) sonucu meydana gelen insanlığa karşı suçları özellikleri-
ni, tasarlanıp tasarlanmadığını incelemeden, en baştan soykırım ola-
rak nitelemek doğru bir yaklaşım olmayacaktır.
10
1944 yılındaki kullanımdan sonra, 1948 Soykırım Sözleşmesi’ne
kadar soykırım teriminin sınırlı olarak kullanıldığını görmekteyiz. Ni-
tekim Nürnberg yargılamaları esnasında, savcı tarafından iddianame-
de kullanılmasına karşın, ne Nürnberg ve Tokyo mahkemelerini kuran
Statülerde, ne de mahkeme kararlarında soykırım kelimesi kullanıl-
mıştır. Soykırım suçu, 20. yüzyılın başlarında, müstakil bir suç yerine,
insanlığa karşı suçun bir alt sınıflandırması olarak algılanmıştır.
11
Lemkin’in soykırımla ilgili çalışmaları sayesinde soykırım terimi
Birleşmiş Milletler’in (B.M.) belgelerinde yerini almıştır. İlk defa, 1946
yılında, B.M. Genel Kurul toplantısında “genocide” uluslararası bir
suç olarak tanımlanmış
12
ve bugüne kadar değişik uluslararası sözleş-
melerde ve iç hukuklarda kullanılmıştır.
13
Soykırım hususundaki ilk
önemli düzenleme, 206 sayılı B.M. Genel Kurul kararı doğrultusunda,
7
Güller, Nimet / Zafer, Hamide,
Uluslararası Ceza Mahkemesi El Kitabı
, GSI, Bonn,
2006, s. 76.
8
Berberer, s. 4.
9
Bilgi için bkz.
http://www.emelvakfi.org/surgun/?p=65(Çevrimiçi 18.10.2009).
10
Berberer, s. 8, 9.
11
Değirmenci, s. 51.
12
Burada dikkat edilmesi gereken husus bu sözcüğün ilk defa bir belgede tanımlan-
masıdır, yoksa soykırım sözcüğü uluslararası bir sözleşmede 1948 yılında (Soykı-
rım Sözleşmesi) kullanılmıştır.
13
Güller / Zafer, s. 75.