TBB Dergisi 108. Sayı

Soykırım ve Soykırıma İlişkin Uluslararası Mekanizmalar

186

II. Dünya Savaşı’nın ardından, 8 Ağustos 1945’de yapılan Londra

Antlaşması’nın 2. maddesine göre, Nürnberg Askeri Ceza Mahkemesi,

19 Ocak 1946 tarihli bir Kararnameyle de Uluslararası Uzakdoğu As-

keri Ceza Mahkemesi II. Dünya Savaşı’nı kazanan devletler tarafından

kurulmuştur.

Yukarı da sayılanlardan sonra, 9 Aralık 1948 tarihinde kabul

edilip, 12 Ocak 1951 tarihinde 260 A (III) numaralı B.M. Genel Ku-

rul Kararı ile yürürlüğe giren Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırıl-

ması Sözleşmesi ile devletler tarafından soykırımın suç olarak kabulü

gerçekleşmiştir. Soykırım Sözleşmesi’nin, ilk maddesinde, soykırım

suçunun ister barış ister savaş zamanında işlenmiş olsun bir devlet-

ler hukuku suçu olduğu ve anlaşmacı tarafların bu suçu önlemeyi ve

cezalandırmayı taahhüt ettikleri, ikinci maddesinde suçun tanımı ve

maddi unsuru, üçüncü maddesinde soykırımda bulunulması için iş-

birliği yapmanın, doğrudan ve aleni olarak kışkırtmanın, soykırıma

teşebbüs ve iştirak etmenin de cezalandırılacağı, dördüncü maddesin-

de bu suçu işleyenler arasında yönetici, kamu görevlisi, özel kişi gibi

bir ayrıma gitmeyerek herkesin cezalandırılabileceği, beşinci madde-

sinde taraf devletlerin sözleşme hükümlerine etkinlik kazandırmak

için iç hukuklarında gerekli yasal düzenlemeyi yapacaklarını taahhüt

ettiklerini, altıncı maddesinde Sözleşme’de yer alan fiili işlediği için

hakkında suç isnadı bulunan kişilerin suçun işlendiği ülkedeki veya

uluslararası bir ceza mahkemesinde yargılanacağı, yedinci madde-

sinde soykırım fiilini işleyen kişilerin Sözleşmeci Devletler tarafından

bu tür olaylarda kendi yasalarına ve yürürlükteki sözleşmelere göre

suçluları iade etmeyi üstleneceği, sekizinci maddesinde soykırımın

engellenmesi için B.M.’ye başvurulabileceği, dokuzuncu maddesin-

de ise soykırım yapılmasından sorumlu devletle ilgili olarak Taraf

Devletler’e Uluslararası Adalet Divanı’na gitme hakkı tanınacağı be-

lirtilmiştir.

Uzun yıllar bu hak kullanılmamış, bu hakkı ilk defa, 1993

yılında Bosna – Hersek, Sırbistan – Karadağ’a

dava açmak suretiyle

kullanmıştır.

Önok, s.40 - 42.

Bilgi için bkz.

sykirim_sucunun_onlenmesi_sozlesmesi.pdf (Çevrimiçi;15.12.2009).

Duran, s. 8.