184 / 417
TBB Dergisi 2013 (108)
Arzu BEŞİRİ
183
Soykırım Sözleşmesi’nin 2. maddesine göre; Soykırım, millî, etnik,
ırkî veya dinî bir grubu, sırf bu niteliği nedeniyle, kısmen veya tama-
men yok etmek kastıyla, aşağıda sayılan fiillerin işlenmesidir:
(a) Grup üyelerini öldürmek;
(b) Grup üyelerine ciddi bedensel veya zihinsel zarar vermek;
(c) Bir grubun üyelerini, kasten, bunların fiziki olarak kısmen veya
tamamen yok edilmesi sonucunu doğuracağı önceden hesaplanan
yasam koşulları altına sokmak;
(d) Grup içinde doğumları bilinçli olarak önlemeye yönelik tedbirler
dayatmak;
(e) Gruba ait çocukları bir başka gruba zorla nakletmek.
Görüldüğü gibi soykırım suçunun karakteristik özelliğini suçun
manevi unsuru oluşturur. Böyle bir durumda önem kazanan husus,
failin özel kastıdır.
20
Maddede sayılan ve maddi unsura ait seçimlik
hareketlerin gerçekleştirilmiş olması, suçun oluşumu bakımından ye-
terli değildir. Bu fiiller ayrıca, “milli, etnik, ırki veya dini bir toplulu-
ğu” özel olarak hedef alarak, bunları kısmen de olsa yok etme ama-
cına yönelik olarak işlenmelidir.
21
Mağdurların taşımış olduğu grup
kimliğine ait özellikler failin bu eylemleri gerçekleştirmesine neden
olmaktadır.
22
Yapılan eylem bir grubun yok edilmesi amacına yönelik
bir planın parçası ise veya böyle bir kast taşıyorsa, eylem soykırım ni-
teliği taşır. Aksi takdirde soykırım değildir.
23
Sözleşme’de siyasi gruplara karşı yapılan eylemlerin ve azınlıkla-
rın kültürünün zorla yapılan asimilasyon sonucu yok edilmesinin soy-
kırım suçu sayılmaması, Sözleşme’nin uygulama alanını iyice daralt-
mıştır. Bu nedenle Sözleşme’nin yürürlüğe girdiği 1951’den 1992’ye
kadar geçen süre içinde, birkaç istisna dışında uygulanamaması sert
tepkilere yol açmıştır. Sözleşme’nin hiçbir işe yaramadığı da söylen-
miştir.
24
Özellikle korunan grupların içine siyasal ve sosyal grupların
20
Ezeli Azarkan,
Nuremberg’ten La Haye’ye Uluslararası Ceza Mahkemeleri
, Beta Yayı-
mevi, 2003, s. 93.
21
Rıfat Murat Önok, Tarihi
Perspektifiyle Uluslararası Ceza Divanı
, Turhan Kitabevi,
Ankara, 2003, s. 74.
22
Berberer, s. 9.
23
Azarkan, s. 93.
24
Uluada, s. 107.