227 / 417
Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Hükümleri Uyarınca Yabancıların ...
226
Son olarak anılan düzenleme, çalışma izni olmadan çalıştığı tespit
edilen yabancıların sınır dışı edileceğini de açıkça düzenlemektedir.
4. Kamu Düzeni veya Kamu Güvenliği ya da Kamu Sağlığı Açı-
sından Tehdit Oluşturanlar (m. 54(1)(d))
:
54. madde uyarınca sınır dışı
edilecek bir başka grup yabancı, kamu düzeni, kamu güveliği veya
kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlardır. YUKK’da yer verilen
bu sınır dışı sebebi, YİSHK’nın 19. maddesinde “
umumî güvenlik, siyasî
ve idarî icaplara aykırılık
” olarak belirtilen sınır dışı sebeplerine daya-
nılarak gerçekleştirilen sınır dışı etme işlemlerinin bir bölümünü içi-
ne almaktadır. Zira yukarıda da ifade edildiği gibi, “
umumî güvenliğe
aykırılık
”, ülkenin iç ve dış güvenliğine aykırılık olarak anlaşılmakta
ve YUKK’nın anılan hükmünde “
kamu güvenliğine aykırılık
” şeklinde
ifade edilmektedir. YİSHK’da “
siyasî ve idarî icaplara aykırılık
” olarak
yer alan ve kapsamı belirsiz olan ifadenin ise, “
kamu düzeni
” şeklinde
anlaşılması gerektiği vurgulanmıştır
58
. Yargı kararlarında da yaban-
cıların (Hıristiyanlık propagandası yapmak, İran İslam Cumhuriyeti
Başkonsolosluğunun işgali, güvenlik kuvvetleri aleyhine gerçek dışı
propaganda yapmak suretiyle) ülkenin temel rejimini yıkmaya veya
bütünlüğünü zedelemeye yönelik eylemlerde bulunmaları durumun-
da kamu düzenine aykırı hareket ettikleri gerekçesiyle haklarında ve-
rilmiş sınır dışı etme kararları hukuka uygun bulunmuştur
59
.
Benzer nitelikte sınır dışı sebeplerine Türkiye’nin taraf olduğu
milletlerarası sözleşmelerde de yer verilmiştir. Örneğin, Avrupa İka-
met Sözleşmesinin 3. maddesinin 1. paragrafında, “
âkit tarafların ülkede
yasal olarak ikamet eden diğer âkit devlet vatandaşlarını ancak millî güvenliği
tehdit ettikleri veya kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı davrandıkları tak-
dirde sınır dışı edebileceklerini
” düzenlenirken
60
, Avrupa Sosyal Şartının
58
AYBAY/DARDAĞAN KİBAR, s. 236.
59
Bkz. KABAALİOĞLU/EKŞİ, s. 515-518; AYBAY/DARDAĞAN KİBAR, s. 235-
236; AYBAY, s.149. Danıştay kararlarında sınır dışı etme sebepleri hakkında bkz.
EKŞİ, Yabancılar Hukuku, s. 47-50.
60
Bununla birlikte Avrupa İkamet Sözleşmesinin 3. maddesinin 2 ve 3. paragrafları,
âkit devletlerden birinin ülkesinde iki veya on yıldan fazla ikamet eden diğer âkit
devlet vatandaşlarının sınır dışı edilmesine ilişkin özel düzenlemeye yer vermek-
tedir. Anılan maddenin 2. paragrafı uyarınca, âkit devletlerden birinin, herhangi
bir âkit devlet ülkesinde yasal olarak iki yıldan fazla bir süredir ikamet etmekte
olan vatandaşı; milli güvenlik açısından kesin zorunluluk yoksa, kendisi hakkın-
daki sınır dışı kararına karşı itirazda bulunmasına ve bu amaçla yetkili makama
veya yetkili makamca özel olarak belirlenmiş kişi veya kişilere başvurmasına ve