TBB Dergisi 108. Sayı

TBB Dergisi 2013 (108)

Gülüm Bayraktaroğlu ÖZÇELİK

229

sız kişi

”yi ifade etmektedir (m. 62). Mülteci veya şartlı mülteci olarak

nitelendirilemeyen, ancak menşe ülkesine veya ikamet ülkesine geri

gönderildiği takdirde; ölüm cezasına mahkûm olacak veya ölüm ce-

zası infaz edilecek, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya

muameleye maruz kalacak veya uluslararası veya ülke genelindeki si-

lahlı çatışma durumlarında, ayrım gözetmeyen şiddet hareketleri ne-

deniyle şahsına yönelik ciddî tehditle karşılaşacak olması nedeniyle

menşe ülkesinin veya ikamet ülkesinin korumasından yararlanama-

yan veya söz konusu tehdit nedeniyle yararlanmak istemeyen yabancı

ya da vatansız kişiye ise statü belirleme işlemleri sonrasında ikincil

koruma statüsü verilecektir (m. 63).

Dolayısıyla, 54. maddenin söz konusu bendinde anılan ilk grup

kişi, mülteci, şartlı mülteci veya ikincil koruma statüsü için Kanunun

65. maddesinde öngörülen şekilde başvuru yapmış ve başvurusu red-

dedilmiş yabancılardır.

Diğer yandan, uluslararası koruma başvurusu yapan yabancının,

(a) Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği dışında, diğer bir

Birleşmiş Milletler organı veya örgütünden hâlen koruma veya yar-

dım görmesi veya (b) ikamet ettiği ülke yetkili makamlarınca, o ülke

vatandaşlarının sahip bulundukları hak ve yükümlülüklere sahip

olarak tanınması ya da (c) Mültecilerin Hukukî Durumuna Dair 1967

Protokolüyle değişik 1951 tarihli Mültecilerin Hukukî Durumuna Dair

Sözleşme’nin 1. maddesinin (F) bendinde belirtilen fiillerden suçlu ol-

duğuna dair ciddî kanaat bulunması durumunda

, uluslararası koru-

madan hariçte tutulacağı kabul edilmiştir (m. 64(1)). Ayrıca, 1951 ta-

rihli Mültecilerin Hukukî Durumuna Dair Sözleşme’nin 1. maddesinin

(F) bendinde belirtilen suç ya da fiillerin veya Kanunun 64. maddesinin

3. fıkrasında

belirtilen suç ya da fiillerin işlenmesine iştirak eden veya

Anılan Sözleşmenin 1. maddesinin (F) bendi, bu Sözleşme hükümlerinin; a) Bun-

lara mütedair milletlerarası vesikalarda tarif edildiği manada barışa karşı bir suç,

bir harb suçu veya insanlığa karşı bir suç işlediği; b) Mülteci sıfatıyla kabul edil-

diği memlekete ilticadan evvel iltica memleketi dışında ağır bir genel suç işlediği

veya c) Birleşmiş Milletlerin gaye ve prensiplerine aykırı fiillerden suçlu olduğu

hususunda ciddî kanaat mevcut olan bir şahıs hakkında uygulanmayacağını dü-

zenlemektedir.

Anılan hüküm başvuru sahibinin, uluslararası koruma başvurusu yapmadan

önce, Türkiye dışında hangi saikle olursa olsun zalimce eylemler yaptığını düşün-

dürecek nedenler varsa 1. fıkranın (c) bendi kapsamında değerlendirme yapılaca-

ğını düzenlemektedir.