228 / 417
TBB Dergisi 2013 (108)
Gülüm Bayraktaroğlu ÖZÇELİK
227
19. maddesinin 8. paragrafında “
taraf devletlerin ülkelerinde yasal olarak
bulunan yabancı göçmen işçileri kamu güvenliğini, kamu ahlakını ve kamu
düzenini ihlal etmedikçe sınır dışı edemeyecekleri
” hüküm altına alınmıştır.
Mültecilerin Hukukî Durumuna Dair Sözleşmede de âkit devletlerin
ülkelerinde bulunan mülteciyi ancak kamu düzeni ve kamu güveliği
sebebiyle sınır dışı edebilecekleri ifade edilmiştir (m. 32). Türkiye’nin
taraf olduğu iki taraflı sözleşmelerde de, “
memleketin iç ve dış emniyeti-
ne ait sebepler
” diğer sınır dışı sebeplerinin yanı sıra kabul edilmiştir
61
.
Türkiye’ye İltica Eden veya Başka Bir Ülkeye İltica Etmek Üzere
Türkiye’den İkamet İzni Talep Eden Münferit Yabancılar ile Topluca
Sığınma Amacıyla Sınırlarımıza Gelen Yabancılara ve Olabilecek Nü-
fus Hareketlerine Uygulanacak Usûl ve Esaslar Hakkında Yönetmeli-
ğin 29. maddesi de Türkiye’de muntazam surette bulunan mülteci ya
da sığınmacının kamu güvenliği ve kamu düzeni sebepleriyle İçişleri
Bakanlığı tarafından sınır dışı edilebileceğini düzenlemektedir
62
.
Her ne kadar 54. maddenin 1. fıkrası söz konusu kişilerin “
sınır
dışı edileceği
”ni düzenlemekteyse de, (d) bendinde yer verilen “
kamu
düzeni
”, “
kamu güvenliği
” ve “
kamu sağlığı
” kavramlarının anlamları-
nın belirsiz olması sebebiyle, idarenin burada işlemin nedenini belirle-
me ya da neden olarak gösterilen belirsiz kavramı belirli hale getirme
biçiminde kendisini gösterecek önemli bir takdir yetkisi mevcuttur
63
.
bu organlar önünde temsil olunmasına müsaade edilmeksizin sınır dışı edileme-
yecektir. 3. paragraf uyarınca ise, âkit devletlerden birinin, diğer bir âkit devlet
ülkesinde on yıldan fazla bir süredir ikamet eden vatandaşları, yalnızca mili gü-
venlik nedeniyle veya 3. maddenin 1. paragrafında belirtilen diğer nedenlerin,
özellikle ciddî bir nitelikte olması hallerinde sınır dışı edilebilecektir.
61
Türkiye’nin taraf olduğu iki ve çok taraflı sözleşmelerde yer alan sınır dışı etme
sebepleri hakkında bkz. ÇELİKEL/ÖZTEKİN GELGEL, s. 109-110.
62
YUKK’nın geçici 1. maddesinin 1. fıkrasına göre; “
Bu Kanunun Üçüncü Kısmının
yürürlüğe girdiği tarihten önce, 14/9/1994 tarihli ve 94/6169 sayılı Bakanlar Kurulu Ka-
rarı ile yürürlüğe konulan Türkiye’ye İltica Eden veya Başka Bir Ülkeye İltica Etmek Üze-
re Türkiye’den İkamet İzni Talep Eden Münferit Yabancılar ile Topluca Sığınma Ama-
cıyla Sınırlarımıza Gelen Yabancılara ve Olabilecek Nüfus Hareketlerine Uygulanacak
Usûl ve Esaslar Hakkında Yönetmelik uyarınca statü verilenlere bu Kanunda belirtilen
statülerine göre işlem yapılır, başvuru yapanların işlemleri ise bu Kanuna göre sonuçlan-
dırılır. Bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren Üçüncü Kısmın yürürlüğe girdiği tarihe
kadar, anılan Yönetmelik uyarınca statü verilenler ile başvuru yapanlardan ikamet izni
harcı alınmaz
.”
63
Kanunlarda kullanılan belirsiz kavramların belirli hale getirilmesinde idarenin
sahip olduğu takdir yetkisi ve bu yetkinin yargısal denetimi hakkında bkz. TAN,
T.: İdare Hukuku, Ankara 2011, s. 864 vd. Ayrıca bkz. aşa. (IV- Sınır Dışı Kararına