TBB Dergisi 108. Sayı

223 / 417

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Hükümleri Uyarınca Yabancıların ... 222
de sayılmıştır. Bu çerçevede, “Türkiye’ye giriş, vize ve ikamet izinleri için
yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar”; “Türkiye’de
bulunduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar”;
“vize veya vize muafiyeti süresini on günden fazla aşanlar veya vizesi iptal
edilenler”; “ikamet izinleri iptal edilenler”; “ikamet izni bulunup da süresinin
sona ermesinden itibaren kabul edilebilir gerekçesi olmadan ikamet izni süre-
sini on günden fazla ihlal edenler”; “çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edi-
lenler”; “Türkiye’ye yasal giriş veya Türkiye’den yasal çıkış hükümlerini ihlal
edenler”; “hakkında Türkiye’ye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiye’ye
geldiği tespit edilenler ”; “ikamet izni uzatma başvuruları reddedilenlerden,
on gün içinde Türkiye’den çıkış yapmayanlar” sınır dışı edilecektir.
YUKK öncesi dönemde yabancıların sınır dışı edilmesine ilişkin
temel hüküm niteliğindeki YİSHK m. 19’da sınır dışı etme sebepleri,
“umumî güvenlik, siyasî ve idarî icaplara aykırılık” olarak belirtilmiştir.
Hükümde geçen “umumî güvenlik” tabiri ile ülkenin iç ve dış güven-
liğinin kastedildiği kabul edilmekle birlikte, “siyasî ve idarî icaplara
aykırılık”tan ne anlaşılması gerektiği doktrinde tartışılmıştır48. Bu çer-
çevede, PK m. 8 uyarınca Türkiye’ye girmesi yasaklanmış olup, her
nasılsa giriş yapmış olan kişiler ile YİSHK m. 7 uyarınca ikamet tezke-
resi verilemeyecek ve ikamet izni uzatılamayacak kişiler bakımından
ne tür bir işlem yapılacağı anılan hükümlerde düzenlenmemiş oldu-
ğundan ve bu kişilerin Türkiye’de istenmeyen kişiler olduğundan ha-
reketle, YİSHK m. 19 çerçevesinde idarî icaplara aykırılık sebebiyle sı-
nır dışı edilecekleri kabul edilmiştir49. Benzer şekilde, YİSHK m. 20’de
ülkeye usûlüne uygun olarak girdikten sonra pasaportlarını kaybe-
denler veya pasaportlarının hükmü kalmayan yabancılar bakımından,
kendilerine ilgili makamlarca resmen ihtar yapılmasından itibaren 15
gün içinde pasaport veya tâbiiyet ilmuhaberi alma yükümlülüğü geti-
rilmiş ancak söz konusu yükümlülüğü yerine getirmeyenler bakımın-
dan ne tür bir işlem yapılacağı hüküm altına alınmamıştır. Doktrinde
söz konusu kişilerden yurtdışına çıkmayanlar bakımından YİSHK m.
19 çerçevesinde idarî icaplara aykırılık sebebiyle sınır dışı işlemi yapı-
48 Bkz. ÇELİKEL/ÖZTEKİN GELGEL, s. 111 vd.
49 ÇELİKEL/ÖZTEKİN GELGEL, s. 111 vd.; ÇİÇEKLİ, s. 173; EKŞİ, Yabancılar Hu-
kuku, s. 44.; DURAN, s. 9 vd.; ASAR, A.: Türk Yabancılar Mevzuatında Yabancı
ve Hakları, B. 1, Ankara 2001, s. 191.