TBB Dergisi 111. Sayı

TBB Dergisi 2014 (111)

Ersin ŞARE

165

Ülkelerin ceza hukuku sistemlerinde erteleme müessesesinin ka-

bul edilmesiyle farklı uygulamalar ortaya çıkmıştır. Kısa süreli hapis

cezalarının sakıncılarını gidermek için kara Avrupası siteminde kabul

edilen ertelemede; sanığın cezası belli bir süre içerisinde ertelenmekte,

failin iyi hal göstermesi durumunda ceza verilmemekte ya da belirle-

nen ceza ortadan kalkmaktaydı. Bu sistemde, denetim süresi içerisinde

herhangi bir yükümlülük öngörülmeyerek, faile cezaevine girmemesi

için yeni bir şans verilmekteydi. Diğer sistemde ise, failin cezası belli

bir müddet ertelenmekte, ancak diğer sistemin aksine bu süre içeri-

sinde fail denetim altında tutulmaktaydı. Bu ikinci sistem ilk olarak

İngiliz hukukunda kabul edilmiş olup hakimin belirlediği yükümlü-

lükler doğrultusunda fail, cezasını toplum içerisinde çekmekteydi.

Günümüz ceza hukuku sistemlerinin hemen hepsinde kabul edilen

erteleme müessesinde ise, failin cezası belli bir süre ertelenmekte, be-

lirlenen denetim süresi içerisinde faile yükümlülükler getirilmektedir.

Bu sistemde erteleme müessesinden beklenen, ilk defa suç işleyen ki-

şinin cezaevine girmesini engelleyip yeni bir şans tanıması, belirlenen

denetim süresi içerinde öngörürülen tedbirler nedeniyle ceza almadığı

yönünde bir yargıya kapılmaması, bir daha suç işlemesinin önüne ge-

çilmesinin sağlanmasıdır.

Kısa süreli hapis cezaları için öngörülen erteleme kurumu, daha

sonra yapılan değişikliklerle orta ve uzun süreli hapis cezalarını da

kapsar mahiyet almıştır.

Hukuk sistemlerinde yargılamanın aşamalarına göre erteleme

kurumları getirilmiştir. Bu kurumları, suç işlemiş fail hakkında kamu

davasının açılmasının, duruşmanın yapılmasının, suçluluğun tespitini

veya mahkumiyet hükmünün verilmesinin, hüküm verilmiş ise; infa-

zını belirli bir süre içinde göstereği iyi hale bağlı olarak ertelenmesi

olarak sıralayabiliriz.

Türk hukuk sisteminde kamu davasının açılma-

sının, hükmün açıklanmasının, hapis cezasının infazının ertelenmesi

fikrine aykırılık oluşturacaktır. Erteleme kurumu failleri ıslah etmeyerek, gerçek-

leştirilen ilk suçların affedilidiği izlenimi yaratacaktır.’ Erem/Danışman/Artuk s.

797-799, Önder s. 6-14, Artuk/Gökçen/Yenidünya s. 739

Önder s. 5 İnfaz sonrası belli özellikleri taşıması halinde hükümlülün koşullu ola-

rak salıverilmesi hali bir erteleme çeşidi olaran düşünülsede, bu çalışmada infaz

öncesi failin cezaevine girmeden ıslah edilmesini amaçlayan erteleme kurumları

incelenmiştir.