258 / 533
TBB Dergisi 2014 (111)
Tuğçe AKDEMİR
257
“Anayasanın Bağlayıcılığı ve Üstünlüğü” başlıklı 11. maddesi,
“
Anayasa hükümleri, yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamla-
rını ve diğer kuruluş ve
kişileri
bağlayan temel hukuk kurallarıdır.
Kanunlar Anayasaya aykırı olamaz.
” Şeklinde düzenlendiğinden söz
konusu 11. maddeyi de temel alarak 148. madde ile bireysel başvuru
hakkı kişilere temel hak ve özgürlüklerin
dolaysız kullanımını
sağla-
maktadır.
5
Anayasada güvence altına alınan temel hak ve özgürlüklerinin so-
mutlaştırılarak uygulamaya geçirilmesi ile herkes,
6
AİHS kapsamın-
daki herhangi birinin kamu gücü tarafından, ihlal edildiği iddiasıyla
Anayasa Mahkemesi’ne başvurabilecektir. Böylece bireylere sübjektif
hak koruması sağlayan anayasa şikayeti, demokratik hukuk devletinin
yapılandırılması açısından da önemli bir işleve sahip olacaktır.
7
Ayrıca başvuruda bulunabilmek için olağan kanun yollarının tü-
ketilmiş olma şartının arandığı anayasa şikayeti, kesin hükümlere kar-
şı ikincil bir başvuru niteliği taşıdığı için “olağanüstü-olağandışı bir
kanun yolu veya hukuki bir çare” olarak adlandırılmaktadır.
8
II. Bireysel Başvuru Süreci
A. Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Hakkına Sahip
Olanlar
Anayasa’nın 148. maddesinde belirtildiği gibi 6216 sayılı
Kanun’un 45. maddesine göre, “
Herkes,
Anayasada güvence altına alın-
mış temel hak ve özgürlüklerinden, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve buna
ek Türkiye’nin taraf olduğu protokoller kapsamındaki herhangi birinin kamu
gücü tarafından, ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesine başvurabi-
lir
.” Böylece vergi ödeme gücüne sahip olan her “vergi yükümlüsü” ile
“vergi ödevlileri” bireysel başvuru hakkına sahip olmaktadır.
tabevi, Ankara, 2007, s.93.
5
Sağlam Fazıl, “Anayasa Şikayetini Bekleyen Sorunlar”, Anayasa Mahkemesine
Bireysel Başvuru, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ankara, 2011, s.21.
6
Göztepe, Ece, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru, Türkiye Barolar Birliği
Yayınları, Ankara, 2011, s.33.
7
Kanadoğlu Korkut, “Anayasa Şikayeti”, Bireysel Başvuru “Anayasa Şikayeti”,
HUKAB Sempozyum Serisi 1 İçinde, Der. Musa Sağlam, Ankara, 2011, s.107.
8
Kılıç Haşim, “İnsan Hakları İhlallerini Önlemede Bireysel Başvurunun Rolü”,
Yeni Türkiye, S.50, 2013, s.25.