263 / 533
Vergi Hukuku Açısından Türk Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Yolu
262
Görüldüğü üzere, ihlal işlemine karşı bireysel başvuru yolunun
olup olmadığına göre ayrım getirilmiş, sürenin başlangıcı ise, farklı
şekillerde düzenlemiştir. Ancak, “başvuru yollarının tüketildiği tarih-
ten”
itibaren belirlenen otuz günlük süre konusu tartışma yaratabilir.
Çünkü başvurucu “başvuru yollarının tüketildiği” konusundaki bil-
giyi ancak tebliğ ile öğrenebilecektir. Bu yüzden tebliğ yapılmadan
önce sürenin başlatılmaması gerekir. Bu sebeple, kanun koyucunun
olağan kanun yollarını öngörmesi halinde bunun tüketildiğinin tebliğ
veya başka yolla öğrenildiği tarihten itibaren başlatılması gerekir. Aksi
takdirde, “başvuru yollarının tüketildiği tarihten” başlatılacak otuz
günlük süre, hak aramayı engelleyecektir.
Ayrıca Anayasanın 40. maddesinin 2. fıkrasına göre,
“Devlet
işlem-
lerinde, ilgili kişilerin hangi kanun yolları ve mercilere başvuracağını
ve sü-
relerini belirtmek zorundadır.”
Bu yüzden Anayasadaki bu düzenleme
6216 sayılı Kanuna açıkça yansıtılmadığı gibi, kanunun 47. maddesi-
nin 5. fıkrasında yer alan, “başvuru yollarının tüketildiği” veya “ihlalin
öğrenildiği”
tarihten itibaren otuz günlük sürenin başlayacağına ilişkin
düzenleme yerinde değildir. Böyle bir durumda Anayasanın doğru-
dan uygulanması veya yasanın bu hükmünün iptal edilmesi gerekir.
18
Ayrıca burada dikkat edilmesi gereken diğer bir husus, işleme
karşı öngörülen kanun yolu başvurusunda “süreyi kaçırma, yanlış teb-
ligat işlemleri nedeniyle kesinleşme veya bilinçli olarak yasa yoluna
başvurmama yahut öngörülen kanun yolunun etkin olmayacağı dü-
şüncesiyle tüketmeme” gibi nedenlerle kanun yolu tüketilmeksizin/
tüketilemeden kesinleşmiş işlemler bakımından, kesinleşme tarihin-
den itibaren otuz gün içerisinde bireysel başvuruda bulunulması ge-
rektiğidir.
19
AİHM’e bireysel başvuruda bulunabilmek için iç hukuk yolları-
nın tüketilmesinden itibaren
altı aylık süre
öngörüldüğü halde (AİHS,
m.35/1), Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda otuz günlük sü-
renin öngörülmesi başvuruya hazırlanma bakımından hak aramayı
güçleştirebilir. Diğer taraftan, AİHM’nin süre konusunda iç hukuk
yollarının tüketilmediğine dair red kararını vermesi için geçen sürenin
altı ay kadar uzun olmasına karşılık; iç hukukta öngörülen bu sürele-
18
Şahbaz, agm., s.99.
19
Şahbaz, agm., s.99.