21 / 413
İşyeri Kira Gelirlerinin Beyan Durumu ve Vergi Yükünün Ölçülülük ve Eşitlik İlkeleri ...
20
meleri esastır. Gelir vergisinde de kural mükellefin elde ettiği gelirle-
rin tümünün tek bir beyanname üzerinden vergilendirilmesidir. Bu
yönüyle sistem üniter bir yapı üzerine inşa edilmiştir. Ancak küçük
miktarlı gelirler veya üzerinden vergi tevkifatı yapılmış gelirlerin be-
yanname dışında bırakılması vergi politikasının gereği, beyanname
ekonomisi, kırtasiyeciliğin önlenmesi vb. nedenlerle benimsenmiş
olabilir. Beyannameye dâhil edilmeyen gelirlerin kapsamının geniş
tutulması halinde üniter sistemden uzaklaşılarak sedüler sisteme yak-
laşıldığı söylenebilir.
Bazı gelirlerin yıllık beyannameye dâhil edilmemesi haklı sebep-
lerle belirli miktardaki gelirin artan oranlı vergi tarifesinin yüksek
oranlarından korunması, vergilendirme tekniğinden kaynaklanan zo-
runluluklar, beyannamelerde sadeliği sağlamak, vergi bürokrasisini
ortadan kaldırmak, ekonomik politikanın amaçlarına vergi politikası
yoluyla ulaşabilmek vb. nedenlerle bazı gelirlerin yıllık beyanname dı-
şında bırakılmaları söz konusu olabilir. Ancak bir kişiyi kanuni vergi
yükünün üzerinde vergilendirmek hiçbir zaman kabul edilemez.
Beyanname dışında bırakmanın mantığında yukarıda sayılan sebepler
nedeniyle devletin bir miktar vergiden vazgeçmesi yatar. Makale kapsamında
ele alınan konu ise devletin bırakın bir miktar vergiden vazgeçmesini belli mik-
tardaki gelirin beyanname dışında bırakılması nedeniyle mükellef açısından
daha fazla vergi yükü ortaya çıkartmaktadır.
Bu sonucun maddenin dü-
zenlenişindeki amaçla örtüşmesi mümkün değildir.
Makale konusu bakımından işyeri kira gelirlerinin yıllık beyan-
name ile beyanına ilişkin düzenleme şöyledir. Yıllık beyannameye it-
hal edilme ile ilgili kanun koyucu, üzerinden tevkifat yapılmış kira
gelirlerinin (gayrimenkul sermaye iratlarının) beyanı noktasında, ira-
dın gayrisafi tutarının gelir vergisi tarifesinin ikinci dilimini (2013 yılı
gelirleri için; 26.000 TL) aşıp aşmadığına bakılarak karar verileceğini
hüküm altına almıştır. Bu çerçevede, mükellefin işyeri kira gelirleri
anılan parasal sınırı aşmaması halinde istense dahi beyan edilmeye-
cek, aşması halinde ise beyan edilecektir. Bu düzenlemenin fiili vergi
yükünün kanuni yükün üzerine çıkartılmasına izin vermesi şeklinde
yorumlanması mümkün olmadığı gibi beyanname dışında bırakılma-
nın amacının kanuni oranı aşan vergi almak olduğu hiçbir zaman söy-
lenemez.