392 / 413
TBB Dergisi 2014 (112)
Bavver KILIÇOĞLU
391
faaliyet gösteren Uluslararası Cezaevi Çalışma Merkezinin verilerine
göre on bir milyona ulaşmıştır.
45
Bu insanların büyük bir bölümü al-
dıkları cezayı veya karşılaştıkları koruma tedbirlerini aşan cezai ni-
telikli uygulamalara maruz kalarak hedefte tutulan cezanın bir azap
haline dönüşmesine sebep olabilecek koşullar altında özgürlüklerin-
den yoksun bırakılmaktadır. Cezaevlerinde insanlık onuru ile bağdaş-
mayan koşulları olgunlaştıran temel faktör ise hapse atmanın başat ce-
zalandırma yöntemi olarak kavranması ve bu yolla mahpus sayısının
sürekli artmasıdır. Bu uygulamaların önüne geçmek adına Tokyo Ku-
ralları
46
gibi çeşitli hapis dışı tedbirlerin öneriye açıldığı metinler orta-
ya konulsa da pratikte en çok uygulanan yöntem yine hapse atmadır.
Türkiye cezaevlerindeki doluluk oranının dünya geneli içerisinde
göze çarpan rakamlar barındırdığını söylemek mümkündür. Tablo.1’de
aktarılan veriler irdelendiğinde 2006 yılından günümüze kadar hapis
altında tutulan kişi sayısının neredeyse iki kat arttığını ve buna bağ-
lı olarak cezaevindeki ölüm oranlarında da ciddi artışlar yaşandığını
söylemek mümkündür.
Tablo.1.Türkiye cezaevlerinde bulunan kişilerin ve cezaevlerinde vefat eden
kişilerin 2006-2013 yılları arasındaki sayısal verileri.
Yıllar
2013
2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006
Cezaevinde bulunan
kişi sayısı*
(Ekim ayı
itibariyle)
140.716
136.020 128.604 120.814 116.340 103.235 90.837 70.277
Cezaevinde Hayatını
Kaybeden Kişi Sayısı**
(Mayıs ayı
itibariyle)
101
260
268
252
196
211
176 157
*Cezaevinde bulunan kişi sayısına ilişkin veriler Adalet Bakanlığı Ceza ve Tev-
kifevleri Genel Müdürlüğü’nün resmi sitesinden alınmıştır.
47
**TBMM üyesi Gürkut Acar’ın soru önergesini yanıtlayan dönemin Adalet Ba-
kanı Sadullah Ergin’in sunduğu resmi veriler.
48
nan dünya genelinde ceza ve adalet sorunlarına karşı tepkiler geliştiren, öneriler
getiren uluslararası örgüttür. Metin içerisinde PRI olarak kısaltılacaktır. http://
www.penalreform.org/about-us/(22.12.2013)
45
Uluslararası Cezaevi Çalışma Merkezi/International Centre for Prison Studies,
cezaevlerine ilişkin verileri toplayıp raporlaştıran ve uygulama projeleri ile ce-
zaevi koşullarını iyileştirmeye dönük faaliyetler düzenleyen bir çalışma merkezi-
dir. Dünya üzerindeki cezaevlerinin nüfus listelerine ilişkin rapora ulaşmak için
bkz.
http://www.prisonstudies.org/research-publications?shs_term_node_tid_depth=27(22.12.2013)
46
Hapis Dışı Tedbirlere İlişkin Birleşmiş Milletler Minimum Standart Kuralları
47
İlgili veriler için bkz.
http://www.cte.adalet.gov.tr/(25.12.2013)
48
İlgili veriler için bkz.