298 / 341
TBB Dergisi 2014 (113)
Mustafa ÖZEN
297
BKm. 15/2’de suç olarak kabul edilen hareketlerden GDO ve ürün-
lerinin
‘bu özelliğini bilerek ve ticari amaçla’
satın alma, kabul etme,
nakletme veya bulundurma hareketleri ancak özel kastla işlenebilir.
Bu nedenle, olası kastla işlenemez.
BK m. 15/3’te suç olarak kabul edilen hareketlerden GDO ve ürün-
lerinin
‘bu özelliğini bilerek ve ticari amaçla
’ satın alma, kabul etme,
nakletme veya bulundurma hareketleri ancak özel kastla işlenebilir.
Bu nedenle, olası kastla işlenemez.
Ceza hukukunda kusura dayalı sorumluluk kabul edilmiştir.
TCK m. 23’teki düzenleme bu anlayışın yasal dayanağıdır. Bir kişinin
BK’nda yasak olarak kabul edilen hareketleri işlerken hiçbir kusuru-
nun bulunmaması halinde, fail bu suçtan sorumlu tutulamaz. Örne-
ğin, kaçınılamayan durumlarda, kişinin kusurundan bahsedilemez.
Bir kişi, bir gıda ürününü taşırken GDO’lu başka bir üründen GDO
bulaşma ihtimali her zaman vardır. Kişi taşıdığı ürünün GDO’lu ol-
madığı bilerek taşırken taşıdığı araçta daha önce GDO’lu ürün bulun-
muş veya taşınmış ise, bu üründeki GDO kalıntıları çok rahat bir şekil-
de GDO’suz ürüne bulaşabilir. Yine, suç teşkil eden diğer hareketlerin
maddi konusunu oluşturan gıda ürünlerine GDO bulaşabilir. Bazı du-
rumlarda bu bulaşmanın önlenmesi mümkün olmayabilir. Yani karşı
konulamayan bir durum söz konusu olabilir. Bu gibi durumların so-
mut olayda araştırılması gerekir. Şirketlerin GDO bulaşmasını önle-
yici ön tedbirler alması bir yükümlülüktür. Bu ve benzeri tedbirlerin
alınması halinde yine de GDO tespiti yapılırsa, artık kaçınılamaz bir
durum söz konusu olacaktır.
Uygulamada GDO’lu soya fasulyesini satın almak suretiyle BKm. 15/3’te
düzenlenen suçu işlediği yönünde açılan davada, ilk derece mahkemesi, sanı-
ğın satın aldığı soya fasulyesinin GDL’lu olduğunu bilmediği, bu nedenle suç
işleme kastının bulunmadığı gerekçesi ile beraat kararı vermiştir. T.C. Konya
10. Asliye Ceza Mahkemesi, Esas:2013/60, Karar: 2013/517.
Ceza Sorumluluğunu Kaldıran Nedenler
1) Hukuka Uygunluk Nedenleri
a) Meşru Savunma
BK m. 15’te dört farklı fıkrada düzenlenen suçlar bakımından meş-
ru savunma hükümlerini uygulamak mümkün gözükmemektedir.