TBB Dergisi 113. Sayı

Eser Sahibinin İzni Olmaksızın Eseri Umuma İletim Suçu

332

VI. Soruşturma ve Kovuşturma

FSEK m. 71’deki mali haklara tecavüz suçundan dolayı soruştur-

ma ve kovuşturma yapılması şikâyete bağlıdır

. Madde başlığı her ne

kadar soruşturma ve kovuşturma ibaresini taşımakta ise de maddenin

düzenlediği konular sadece soruşturmaya ilişkindir.

Şikâyet süresi, TCK m. 73 uyarınca; şikâyet hakkı sahibinin fiili ve

failin kim olduğunu bildiği veya öğrendiği tarihten itibaren altı aydır.

Hukuk davası açma hakkı olan kimselerin, ceza davası açılması için

de şikayet hakkının olduğu kabul edilmelidir

. Meslek sahiplerinin

de bu suç dolayısıyla şikayet hakları bulunmaktadır

. Eser sahipleri

dışında Milli Eğitim, Kültür ve Turizm Bakanlıklarının şikayet hakkı

bulunmamaktadır. Bunların sadece hak sahiplerinin şikayet haklarını

kullanabilmelerini sağlamak amacıyla durumdan haberdar edilmele-

rinin sağlanması yükümlülüğü söz konusudur. Umuma iletim hakkı,

eser sahibinin mali bir hakkı olmakla eğer bu hak yazılı olarak her-

hangi bir kimseye devredilmiş ise bu mali hakkı devralan gerçek veya

tüzel kişi şikâyet hakkına sahip olacaktır.

Madde 75 – (Değişik: 23/1/2008-5728/140 md.) “71 ve 72 nci maddelerde sayılan

suçlardan dolayı soruşturma ve kovuşturma yapılması şikâyete bağlıdır. Yapı-

lan şikâyetin geçerli kabul edilebilmesi için hak sahiplerinin veya üyesi olduk-

ları meslek birliklerinin haklarını kanıtlayan belge ve sair delilleri Cumhuriyet

başsavcılığına vermeleri gerekir. Bu belge ve sair delillerin şikâyet süresi içinde

Cumhuriyet başsavcılığına verilmemesi hâlinde kovuşturmaya yer olmadığı ka-

rarı verilir. Bu Kanunda yer alan soruşturma ve kovuşturması şikâyete bağlı suç-

lar dolayısıyla başta Millî Eğitim Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilileri

olmak üzere

ilgili gerçek ve tüzel kişiler tarafından, eser üzerinde manevi ve malî

hak sahibi kişiler şikâyet haklarını kullanabilmelerini sağlamak amacıyla durum-

dan haberdar edilirler. Şikâyet üzerine Cumhuriyet savcısı suç konusu eşya ile

ilgili olarak 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre el koyma

koruma tedbirinin alınmasına ilişkin gerekli işlemleri yapar. Cumhuriyet savcısı

ayrıca, gerek görmesi hâlinde, hukuka aykırı olarak çoğaltıldığı iddia edilen eser-

lerin çoğaltılmasıyla sınırlı olarak faaliyetin durdurulmasına karar verebilir. An-

cak, bu karar yirmi dört saat içinde hâkimin onayına sunulur. Hâkim tarafından

yirmi dört saat içinde onaylanmayan karar hükümsüz kalır.” denilmiştir.

Abdullah Çelik , Fikir ve Sanat Eserleri Üzerindeki Çoğaltma ve Yayma Hakları-

nın İhlali- ihlalin Sonuçları, Seçkin Yay., Ankara 2011. s. 298.

Yarg. 7. CD. 2008/5640 E., ve 2011/2162 K., 22.02.2011 tarihli kararında “Kita-

bevinde çalındığı tespit edilen “Karşı Pencere Film Müzikleri”nin eser sahibi

ve icracı sanatçısı tarafından yapımcı şirkete verilmiş hak (yetki) devrine ilişkin

sözleşme bulunup bulunmadığı araştırılarak, katılan meslek birliğinin bu hususa

ilişkin belgelerini sunması halinde şikayet ve dava hakkı olduğunun kabulü ile

sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile beraat kararı veril-

mesi bozmayı gerektirmiştir.” denilmiştir.