TBB Dergisi 113. Sayı

TBB Dergisi 2014 (113)

Sinan BAYINDIR

327

Kanun koyucu eserle ilgili mali hakların korunmasını belirli bir

süre ile sınırlı tutmuş olduğundan, bu sürenin dolması halinde artık

suç oluşmayacaktır. Mali haklarda koruma süresi eser sahibi yaşadığı

sürece ve öldükten sonra yetmiş yıldır (FSEK m.27).

Aynı şekilde FSEK m. 32’de yer verilen genel menfaat düşüncesiy-

le, FSEK m. 33’teki eğitim öğretim amaçlı fiiller, FSEK m. 34’te yer alan

eğitim ve öğretim amaçlı olarak seçme ve toplama eserlerin meydana

getirilmesi, FSEK m. 35’teki eser sahibinin ismi belirtilmek suretiyle

gerçekleştirilen fiiller, niteliği bağdaştığı durumlarda bu suç açısından

bir hukuka uygunluk sebebi oluşturabilecektir.

Maddede ayrıca “

Bu Kanunda koruma altına alınan fikir ve sanat eser-

leriyle ilgili manevi, mali veya bağlantılı hakları ihlal ederek”

ibaresine yer

verilmiştir. Bu ibare hukuka özel aykırılık halini düzenlemektedir. Bu

nedenle failin olayda hukuka aykırılık bilinci ile hareket edip etmedi-

ğinin araştırılması gerekir

. Zira hukuka özel aykırılık halinin arandı-

ğı suçlarda failin kastının hukuka aykırılığı içerip içermediğinin ispat

edilmesi şarttır

Belirtelim ki bu ibare adeta bağlantılı hakların eser sahipliği kap-

samında korunabileceği gibi yanlış bir izlenim uyandırmaktadır. Oysa

ki bağlantılı haklar eser sahipliğinden bağımsız olarak FSEK tarafın-

dan korunmaktadır.

Maddenin değişiklikten önceki halinde de “

Bu Kanunun hükümle-

rine aykırı olarak kasten”

ifadesine yer verilerek hukuk özel aykırılık hali

düzenlenmişti.

faydalanma salahiyeti bu suç açısından bir hukuka uygunluk nedeni oluşturma-

yacaktır. Bkz. FSEK m. 46 “Devletin faydalanma salahiyeti” “Çoğaltma ve yayımı

eser sahibi tarafından açıkça men edilmemiş olan ve umumi kütüphane, müze

ve benzeri müesseselerde saklı bulunan henüz yayımlanmamış veya alenileşme-

miş eserler, mali haklarla ilgili koruma süresi dolmuş olmak şartıyla, bulunduğu

kamu kurum ve kuruluşuna ait olur. Bunlardan kamu kurum ve

kuruluşları ile

bilimsel ve sair amaçla yararlanmak isteyen kişi ve kuruluşların izin alacakları

merci ve bunlardan alınacak ücretlerle bu ücretlerin hangi kültürel gayelerde sarf

edileceği ve diğer hususlar, ilgili kuruluşların görüşü alındıktan sonra Kültür ve

Turizm Bakanlığı’nca hazırlanacak tüzükle belirlenir” hükmüne yer verilmiştir.

Dönmezer/Erman, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, Cilt: II, 11. Bası, Beta Yay.,

İstanbul 1997, s. 20.

Hukuka aykırılığın suç tipinde ayrıca gösterilmesinin sonuçlarına ilişkin görüşler

hakkında bkz. Önde, Ayhan, Ceza Hukuku Dersleri, Filiz Kitabevi, İstanbul 1992,

s. 216-217.