136 / 497
TBB Dergisi 2014 (114)
Ebru TÜZEMEN ATİK
135
anlamında genel işlem koşulu ve TKHK m. 5 anlamında standart söz-
leşme olarak nitelendirilmelidir. Buna göre ek kart hamilinin, asıl kart
hamilinin kredi kartı kullanımı nedeniyle doğan borçlardan sorumlu
olacağı yönündeki bir kayıt TBK’nin 21/2. maddesi anlamında sözleş-
menin niteliğine ve işin özelliğine yabancı olduğundan yazılmamış
kabul edilmelidir
79
. Bu tür bir sorumluluk ek kart çıkarılması amacı ile
bağdaşmayacağından kanaatimizce mümkün değildir. Teminat amacı
güden bir sözleşmenin varlığı ancak ek kart hamilinin açıkça ve ayrıca
garantör, kefil gibi sıfatlarla da sözleşmeyi imzalaması halinde müm-
kündür. Bu hallerde ise kefalet ve garanti sözleşmesine ilişkin geçerlik
koşullarının varlığı ayrıca aranmalıdır
80
.
TBK m. 23 uyarınca;
“Genel işlem koşullarında yer alan bir hüküm, açık
ve anlaşılır değilse veya birden çok anlama geliyorsa, düzenleyenin aleyhine ve
karşı tarafın lehine yorumlanır”.
Bu durumda, genel işlem şartlarında yer
alan asıl kart hamili ile ek kart hamilinin kredi kartı sözleşmesinden
doğan borçlardan müteselsilen sorumlu olacağı yönündeki ibareler,
sadece ek kart harcamalarına ilişkin olarak müteselsilen sorumlulu-
ğun bulunduğu anlamına gelir, zira
contra proferentem
ilkesi gereği
aksi kabul edilebilir değildir
81
.
de genel işlem koşulları hakkında düzenlemeler getirilmiştir. TBK’da yer alan bu
maddenin uygulama alanı ise tüketiciler ile sınırlı değildir (Bkz. TBK 20. madde
gerekçesi). Türk Borçlar Kanunu’nun 20. maddesine göre “Genel işlem koşulları,
bir sözleşme yapılırken düzenleyenin, ileride çok sayıdaki benzer sözleşmede kul-
lanmak amacıyla, önceden, tek başına hazırlayarak karşı tarafa sunduğu sözleşme
hükümleridir. Bu koşulların, sözleşme metninde veya ekinde yer alması, kapsamı,
yazı türü ve şekli, nitelendirmede önem taşımaz”. Ayrıntılı bilgi ve açıklamalar
için bkz. Reisoğlu, Sefa, Banka Uygulamaları Açısından Yeni Borçlar Kanununun
Genel İşlem Koşulları ve Eleştirisi, Bankacılar Dergisi, S.77, 2011, 108-117; Dizdar,
Ali Murat “Genel İşlem Şartları
”, Bankacılar Dergisi
, S.72, Mart 2010, s. 85-93.
79
Yabancı hukuklarda da kredi kartı sözleşmesinde standart şartların sözleşmede
yer alması halinde dâhi ek kart hamilinin yalnız kendi kartının kullanımından
müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulabileceğine kararlara rastlanmaktadır.
LG Wiesbaden decision of 21.05.1984, 1 S 13/84 (1984) B. B. 1966 kararı için bkz.
Sweet & Maxwell Limited, German Tax and Business Law, London 2005, s. 1071.
80
Y. 19. HD.’nin 2001/2454 E., 2001/6698 K. sayılı ve 18.10.2001 tarihli kararında
“davalının sözleşmedeki konumunun müteselsil kefil olduğu davacı yanca belir-
tilmişse de yapılan sözleşmede kefil olunan miktarın gösterilmediği gibi bu bö-
lümde davalının imzasının da bulunmadığı, ek kart bölümünde davalının imzası
alınmış ise de, davalıya hiçbir zaman ek kart verilmediği, kefil olunan miktar söz-
leşmede yazılı olmadığı gibi belirlenebilir nitelikte de olmadığından geçerli bir
kefaletin bulunmadığı” yönündeki esas mahkemesi kararını bu yönüyle onamıştır
(Sinerji İçtihat Bankası).
81
Mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu düzenlemeleri de aynı yönde bir çözüm