160 / 497
TBB Dergisi 2014 (114)
Nurdan ORBAY ORTAÇ
159
b. İlliyet bağını kesen haller
aa. Kurtuluş kanıtı
Montreal Konvansiyonunun 17’nci maddesinin 2’nci paragrafına
göre, zarar bagajın kendi içinde bulunan kusurlardan, bagajın kalite
ve kötülüğünden kaynaklanıyorsa, taşıyıcı bu halde sorumluluğun-
dan kısmen ya da tamamen kurtulabilir. Örneğin yolcu bagajında yer
alan ve kolay bozulabilir bir yiyeceğin iyi paketlenmemesi sebebiyle
diğer eşyaların zarar görmesi halinde taşıyıcının sorumluluğundan
söz edilemez.
bb. Zarar görenin kusuru (Müterafik kusur)
Hukuki sorumlulukta, zarar görenin kendi kusurunun varlığı;
sorumluluk süjesinin sorumluluğunu sınırlandıran veya ortadan kal-
dıran bir sebeptir. Bunun temelinde genel hukuk kuralı olarak kabul
edilen “bir kimsenin kendi kusurundan yararlanamayacağı” ilkesi yer
alır
41
. Ancak zarar görenin temyiz kudreti yoksa yahut iradesi dışında
temyiz kudretini geçici olarak kaybetmişse; ona kusur izafe edileme-
yeceğinden müterafik kusurdan söz edilemez
42
. Doktrinde, bu halde
Borçlar Kanununun “hakkaniyet sorumluluğu”na ilişkin (6098 s. TBK
m. 65) hükümlerin kıyasen uygulanarak tazminat miktarında tenkise
gidilebileceği kabul edilir
43
.
Türk Sivil Havacılık Kanununda zarar görenin kusuruna ilişkin
bir düzenleme mevcut değildir. Montreal Konvansiyonunun 20’nci
maddesinde ise bu hususta bir hüküm sevk edilmiştir. Bu hüküm,
Türk Sivil Havacılık Kanununun 124’üncü maddesi hükmünde yapı-
lan atıf gereği iç hat taşımaları bakımından da uygulanır. Montreal
Konvansiyonunun 20’nci maddesi hükmü uyarınca, taşıyıcı bagajın
ziyaında veya hasara uğramasında zarar görenin kusuru olduğunu is-
patlayarak sorumluluktan kısmen veya tamamen kurtulabilir.
41
Yargıtay 9. H D., 22.02.1973 T., 28082 E.; 2825 K. sayılı kararı.
42
İmre, s. 205.
43
İmre, s. 205.