156 / 497
TBB Dergisi 2014 (114)
Nurdan ORBAY ORTAÇ
155
2. Zarara sebebiyet veren olay
a. Olay kavramı
Türk Sivil Havacılık Kanununa ve Montreal Konvansiyonuna
göre, yolcunun ölümü veya bedensel bütünlüğünün ihlâli halinde hu-
kuki sorumluluğun doğabilmesi için ölüm veya bedensel bütünlüğün
ihlâlinin bir “kaza” neticesinde meydana gelmesi gerektiği hükme
bağlanmakla beraber; taşıyıcının, bagajın ziyaı ve hasara uğraması ha-
linde sorumlu tutulabilmesi için zararın bir “olay” neticesinde mey-
dana gelmesi gerekir (TSHK m. 120, 121; Montreal Konvansiyonu m.
17/1, 17/2).
“Olay”; “kaza”yı da içine alan, zararın doğmasına yönelik tüm
vakıaları ifade eden geniş bir kavram olarak tanımlanmaktadır
32
. Bu
nedenle taşıyıcının bagajın ziyaı veya hasara uğraması halinde ortaya
çıkan zarardan sorumlu tutulabilmesi için zarara sebebiyet veren ola-
yın niteliğinin önem arz etmediği kabul edilmektedir.
b. Olayın havayolu ile taşıma sırasında meydana gelmesi
Bagajın ziyaı veya hasara uğraması halinde taşıyıcının sorumlu
tutulabilmesi için zarara neden olan olayın havayolu ile taşıma sırasın-
da meydana gelmesi gerekir (TSHK m. 121; Montreal Konvansiyonu
m. 17/2).
Daha önce de arz ettiğimiz üzere taşıyıcının bagaj zararlarından
doğan sorumluluğu, onun bagaj üzerindeki bakım ve gözetim yü-
kümlülüğünü ihlâl etmesinden doğar. Bunu nazara alan kanun koyu-
cu Türk Sivil Havacılık Kanununun 121’inci maddesinde, havayolu ile
taşımanın; bagajın bir havaalanında veya bir hava aracında veya hava-
alanı dışına inilmesi halinde o yerde taşıyıcının muhafaza ve nezare-
ti altında bulunduğu süreyi de kapsayacağını hüküm altına almıştır.
Benzer bir düzenleme Montreal Konvansiyonunun 17’nci maddesinin
ikinci fıkrasında da bulunmaktadır. Örneğin; aktarmalı uçuşlarda, ak-
32
Wolf Müller-Rostin, Montreal Convention Commentary, Netherlands, 2006, Art.
18, s. 11, p. 23; Kırman, s. 60; Özdemir Atalay; Hava Taşıyıcısının Sorumluluğu: ba-
gaj, yükün kaybı, hasarı ve gecikmesinden doğan zararlar nedeniyle, Ankara, 1992,
s. 59.