164 / 497
TBB Dergisi 2014 (114)
Nurdan ORBAY ORTAÇ
163
Özel Çekme Hakkının hesaplanmasında, Euro, Japon Yeni, İngiliz
Sterlini ve Amerikan Doları esas alınır
53
. Bu nedenle Özel Çekme Hak-
kı, bir döviz sepeti olarak nitelendirilir
54
.
b. Özel çekme hakkının milli paraya çevrilmesi
Montreal Konvansiyonunun 23’üncü maddesinde Özel Çekme
Hakkının milli paraya nasıl çevrileceğine ilişkin ayrıntılı bir düzen-
leme mevcuttur.
Sorumluluk davası neticesinde, Özel Çekme Hakkı cinsinden hük-
molunan tazminat miktarının milli para birimlerine dönüştürülmesi,
hükmün verildiği tarih
55
itibariyle bu tür milli para birimlerinin Özel
Çekme Hakkı bakımından değerine göre yapılır (Montreal Konvansi-
yonu m. 23/1).
Montreal Konvansiyonunda sorumluluk miktarının milli paraya
nasıl çevrileceği hususunda, âkit devletin Uluslararası Para Fonu’na
üye olup olmamasına göre ikili bir ayrıma gidilmiştir. Anılan Kon-
vansiyonun 23’üncü maddesinin birinci paragrafına göre, Uluslararası
Para Fonu üyesi olan bir âkit devletin milli para biriminin Özel Çekme
Hakkı açısından değeri, Uluslararası Para Fonu tarafından, hükmün
verildiği tarihte o devletin işlem ve para hareketi için tatbik ettiği de-
ğerleme yöntemine uygun olarak hesaplanır.
Uluslararası Para Fonu üyesi olmayan bir âkit devletin hukuku
milli para biriminin Özel Çekme Hakkına dönüşmesine izin veriyorsa
hesaplama, o devlet tarafından tayin edilen bir usule göre hesaplanır
(Montreal Konvansiyonu m. 23/1 c. son).
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, Türkiye Cumhuriyeti’nin
Uluslararası Para Fonuna üye bir devlet olmasının gereği, Özel Çekme
Hakkının Türk Lirası cinsinden değerini resmi web sitesinde günlük
olarak yayınlanır
56
.
53
http://www.imf.org/external/np/fin/data/rms_sdrv.aspx(E. T. 20.02.2013).
54
Joseph Gold, SDRs, Currencies, and Gold, Fifth Survey of New Legal Develop-
ments, Washington, 1984, s. 1.
55
Montreal Konvansiyonunun 23’üncü maddesinde geçen “date of the judgment”
ifadesinin “hükmün verildiği tarih” olarak çevrilmesi gerekirken; Bakanlar Kurulu
tarafından 01.10.2010 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan Türkçe metninde bu ifa-
de, oldukça isabetsiz bir şekilde “yargılamanın yapıldığı tarih” olarak çevrilmiştir.
56
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın resmi web sitesinin adresi: http://