333 / 497
Yolsuzluk ve Yolsuzluğun Önlenmesine İlişkin Olarak OECD Rüşvetle Mücadele...
332
Sözleşme ile taraf ülkelerce, şirketler tarafından yabancı kamu gö-
revlilerine rüşvet verilmesi ya da verilen rüşvetin gizlenmesi amacıyla
kayıt dışı hesap tutulmasının, kayıt dışı veya yeterince tanımlanma-
mış işlemler yapılmasının, var olmayan gider kaydı tutulmasının ve
sahte belge kullanılmasının yasaklanması öngörülmüştür.
44
Bununla
birlikte OECD tarafından taraf ülkelerce, yabancı kamu görevlilerine
verilen rüşvetin vergiden indirilmesine izin verilmemesine yönelik 11
Nisan 1996 tarihli Konsey Tavsiyesi kabul edilmiştir.
45
Sözleşme’ ye taraf olan bütün ülkeler ulusal mevzuatlarında ya-
bancı kamu görevlisine rüşvet verilmesini suç olarak düzenlemek ve
bu suçla mücadelede Sözleşme ile getirilen hükümlere uyum sağlamak
ve uygulamakla yükümlüdürler. Bu kapsamda ülkelerin yolsuzlukla
mücadele sistemleri, OECD Sözleşmesi’ne taraf 37 ülkenin temsilcile-
rinden oluşan OECD Rüşvetle Mücadele Çalışma Grubu tarafından
detaylı olarak incelemeye tabi tutulmaktadır. Sözleşme’yi imzalayan
ve onaylayan ülkeler bu inceleme sürecinin bir parçası olmayı kabul
etmektedirler. OECD Çalışma Grubu tarafından iki aşamalı olarak
gerçekleştirilen bu incelemelerde, Çalışma Grubu üyeleri arasından
lider inceleyici ülkeler belirlenmekte ve OECD Sekretaryası ve lider
inceleyici ülke temsilcilerinden oluşan inceleme heyeti tarafından yü-
rütülen bu incelemelere Çalışma Grubu toplantıları sırasında diğer ta-
raf ülkeler de aktif olarak katılmaktadırlar.
Birinci Aşama (Mevzuat Düzenlemelerinin Sözleşmeye Uyu-
mu) İncelemelerinde;
taraf ülkenin ulusal mevzuatının Sözleşme’ ye
uygun olup olmadığının tespiti yapılmaktadır. İncelemeler, bir soru
belgesinin incelenecek ülkeye gönderilmesi ile başlamaktadır. İnce-
lenecek ülke, soru belgesini yanıtlayarak lider inceleyici ülkelere ve
OECD Sekretaryası’na göndermektedir. Soru belgesinde, Sözleşme’nin
her bir maddesinin ulusal hukuka gerektiği gibi yansıtılıp yansıtılma-
dığının tespitine yönelik ayrıntılı sorular yer almaktadır.
44
Sözleşme m. 8/1.
45
OECD, Recommendation of the Council on the Tax Deductibility of Bribes to Fo-
reign Public Officials, Paris 1997, s.1. Aktaran Aykın ve Avcı, s. 5.