331 / 497
Yolsuzluk ve Yolsuzluğun Önlenmesine İlişkin Olarak OECD Rüşvetle Mücadele...
330
Türkiye ilk imzacı devletlerden biridir. 15.02.1999 tarihinde yürür-
lüğe giren sözleşme, Ülkemiz açısından 01.02.2000 tarihli ve 4518 sayılı
Kanunla onaylanarak Anayasanın 90. maddesi uyarınca iç hukukun
bir parçası haline gelmiştir.
Sözleşme’yi imzalayan bütün ülkeler yabancı kamu görevlilerine
verilen rüşvetin önlenmesi, tespit edilmesi, soruşturulması ve kovuş-
turulması ile ilgili olarak Sözleşme ile getirilen hükümleri uygulama-
yı taahhüt etmektedirler.
OECD Rüşvetle Mücadele Sözleşmesi, sadece uluslararası ticari iş-
lemlerde yabancı kamu görevlisine rüşvet teklif ya da vaat edilmesi ya
da verilmesi yani aktif rüşvet ile ilgili hükümler içermektedir. Bir baş-
ka anlatımla Sözleşme ile rüşveti talep eden ya da alan (pasif rüşvet)
yabancı kamu görevlileri değil rüşveti verenlerin cezalandırılmaları
öngörülmektedir.
34
Sözleşme’ de “yabancı kamu görevlisi”; yabancı bir ülkede seçil-
miş ya da atanmış olarak yasama, idari ya da adli bir görevi yürüten,
kamu kurumu ya da kamu işletmeleri de dâhil olmak üzere yabancı
bir ülke için kamusal bir hizmeti yerine getiren kişi ve kamusal nite-
likteki bir uluslararası örgütün görevlisi veya temsilcisi olarak tanım-
lanmıştır.
35
Buna göre yabancı bir ülkede kamu görevi yürüten görev-
lilerin yanı sıra uluslararası örgüt görevlileri ve temsilcileri de yabancı
kamu görevlisi kapsamında değerlendirilecektir.
OECD Sözleşmesi’nde, uluslararası ticari işlemlerin yürütülmesi
sırasında bir işin yapılması veya yapılmaması ya da haksız bir yararın
elde edilmesi ya da muhafazası amacıyla yabancı kamu görevlisine
ya da üçüncü bir tarafa, kasıtlı olarak doğrudan ya da aracılar vasıta-
sıyla haksız ödeme ya da herhangi bir menfaatin teklif edilmesi, vaat
edilmesi ya da verilmesinin taraf ülkelerce suç olarak kabul edilmesi
öngörülmüştür.
36
İrlanda, İtalya, Japonya, Kore, Lüksemburg, Meksika, Hollanda, Yeni Zelanda,
Norveç, Polonya, Portekiz, Slovakya, İspanya, İsveç, İsviçre, Türkiye, İngiltere,
ABD. OECD üyesi olmayan ülkeler: Arjantin, Brezilya, Bulgaristan, Şili, Estonya,
Slovenya ve Güney Afrika.
34
Aykın ve Avcı, s. 3.
35
Sözleşme m. 4/a.
36
Sözleşme m. 1/1.