sayi115

Arabuluculuk Ücret ve Masrafları Hakkında Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme

456

yargısal bir faaliyet değildir. Arabulucu da taraflardan birinin veki-

li gibi hareket edemez. Bu nedenle sonuç ve başarıya bağlı bir ücret

anlaşması yapılması etik bir yaklaşım değildir. Ancak ücret tarifesin-

de para veya para ile değerlendirilebilen uyuşmazlıklar bakımından

ücretin yüzde olarak kararlaştırılabileceğini ön görmesi kanaatimce

etik kurallarla çelişkilidir. Ayrıca arabuluculuk faaliyetinin anlaşma

ile sonuçlanmaması halinde arabulucu neye göre ücret alacaktır?

Di-

ğer yandan arabuluculuk faaliyeti çözümle sona ermeye yaklaşırken,

aslında anlaşmış olmalarına rağmen, tarafların kendi aralarında anla-

şarak arabulucuyu bertaraf etme girişimlerine yol açabilecektir.

Arabulucu ile tarafların arabuluculuk ücretini kararlaştırırken

dikkat edecekleri ikinci husus ücretin uyuşmazlığın türü, niteliği,

karmaşıklığı, süre, rayiç değer gibi durumlardır. m.7.4’te:

“Arabulucu,

ücretini belirlerken; uyuşmazlık konusunun türü ve karmaşıklığı, kendisinin

nitelikleri, arabuluculuk sürecinde gereken süre ve somut uyuşmazlık türünde-

ki arabuluculuk hizmetlerinin rayiç değeri gibi, konuyla ilgili bütün etkenleri

dikkate almak suretiyle, hakkaniyete ve dürüstlüğe uygun bir şekilde hareket

etmelidir.”

Sayılan bu durumların arabuluculuk ücretinin tespitinde

dikkate alınması yerinde bir yaklaşımdır.

Arabuluculuk Etik Kural-

lar m.7.1’de tarafların ücret konusunda anlaşma yapmaları ile ilgili ola-

rak etik bir tavsiyeye yer verilmiştir:

“Arabuluculuk ücreti ve masraflarıyla

ilgili olarak, taraflar, mevzuattaki hükümlerin aksine bir usul kararlaştırmışsa;

arabulucu, arabuluculuk süreci başlamadan önce, ücret ve masrafları kimin

karşılayacağı hususunda, tarafların bir anlaşma yapmalarını sağlamalıdır.”

Burada tarafların ücret ile ilgili olarak mevzuattaki hükümlerin aksi-

ne anlaşabilecekleri belirtildikten sonra, eğer böyle bir kararlaştırma

varsa arabulucunun bu konuda tarafların anlaşma yapmalarını sağ-

lamasından söz edilmektedir. Buradaki anlaşmanın şekli konusunda

bir açıklık yoktur. Ancak ileride doğabilecek uyuşmazlıkları bertaraf

etmek amacıyla yazılı yapılmasında fayda bulunmaktadır.

Aynı yönde görüş için bakınız: Mustafa S. Özbek, Arabulucu Asgari Ücret Tarife-

sinin Tahlili, s.13.

Benzer uygulama diğer ülkelerde de vardır. Örnek olarak Almanya için bakı-

nız: Peter Tochtermann, “Medaition in Germany: The German Medaition Act-

Alternative Dispute Resolution at the Crossroads”, Mediation Principles and

Regulation in Comparative Perspective, (Ed: Ed: Klaus J. Hopt / Felix Steffek)

Oxford University Press, Craydon, 2013, (p.521-584), s.542.