256 / 449
TBB Dergisi 2016 (116)
Özgür BİYAN
255
lendirilmektedir
15
. Serbest meslek erbabı olarak çalışan avukatlar ver-
dikleri hizmetler karşılığında serbest meslek makbuzu düzenlerler.
Böylece kazançlarını tevsik etmiş olurlar. Ödeme yapan kişi, kurum
ya da kuruluşlar ise Gelir Vergisi Kanunu 94. maddesinde yer alan-
lar
16
arasında ise genel düzenlemeler uyarınca (gelir vergisi kesintisi)
stopaj yapmakla yükümlü tutulmuşlardır. Mahkeme kararı sonucuna
göre ödenen karşı taraf vekalet ücretlerinin durumu bu noktada nasıl
değerlendirilmelidir?
Yargı ya da icra kanalıyla yapılan ödemelerde avukata ödeme ya-
pılırken karşı taraf bunu “yargılama” gideri olarak ödenmiş olmak-
tadır. Dolayısıyla her ne kadar vekalet ücreti olarak adlandırılsa da
ödeyen kişi açısından bu yargı mercilerinin zorunlu olarak hükmettiği
muhakeme masrafıdır. Ödemeyi ilgili mercilere yapmıştır ve karşılı-
ğında “ödendi” belgesini almıştır. Ödeyen açısından tevsik aşaması
da sona ermiştir. Mevcut kanunlar çerçevesinde bu ödemeyi yaparken
herhangi bir stopaj yapma zorunluluğu da yoktur. Diğer yandan Ma-
liye Bakanlığı düzenlemeleri gereği, ilgili ödeme avukata “karşı taraf
vekalet ücreti” olarak aktarılırken, avukat serbest meslek makbuzunu
davayı kazanan kişi (davacı) adına düzenlemek zorunda bırakılmış-
tır. KDV’ne tabi bir hizmetten bahsedebilmek için “doğrudan bağlantı
koşulu” şarttır. Diğer deyişle işin doğrudan doğruya ve münhasıran
muhatap için yapılmış olması gerekir
17
. Oysa borçlunun avukattan
herhangi bir şekilde hizmet alması söz konusu değildir. Hizmet alma-
dığı için KDV hesaplanması da yerinde olmamaktadır.
Örnekleme yapmak gerekirse, (A) şahsının, (C) şahsı ile olan hu-
kuki sorunu nedeniyle Avukat (B) ile vekalet sözleşmesi yaptıklarını
varsayalım. Aralarında bu anlaşma nedeniyle belli bir ücret de tayin
edilmiş olsun. Bu ücret şüphesiz ki Avukat (B) için serbest meslek ka-
15
Hizmet akdi ile bir işverene bağlı olarak çalışanların ücretli olarak vergilendirile-
ceği tabiidir.
16
Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret
şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işlet-
meleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye
mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî
işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler.
17
Billur Yaltı Soydan, Hizmet İşlemlerinde Katma Değer Vergisi, 1998, İstanbul,
s.122-123.