305 / 453
Kredi Kartı Üyelik Aidatı Hakkında Bir Yüksek Mahkeme Kararı İncelemesi
304
sözleşme teşkil etmediği yönündeki tespit yerindedir. Nitekim
iltihakî sözleşmelerde bir taraf, kamu hizmeti ifa etmeyi üstlenerek
sözleşme yapma zorunluluğu taşımaktadır. Ancak Yargıtay kara-
rında, banka ile tüketici arasında akdedilen sözleşmenin niteliğinin
tespiti yoluna gidilmemiştir. Banka ile tüketici arasında akdedilen
sözleşme, içeriğinde genel işlem koşulları barındıran yahut genel
işlem koşullarına doğrudan atıfta bulunan, tamamının yahut bir
kısmının önceden banka tarafından düzenlendiği banka standart
sözleşmesidir. Olayımızda, banka standart sözleşmesinin içeriğinde
yer alan kredi kartı üyelik aidatı talebine ilişkin hüküm, genel işlem
koşulu mahiyetindedir.
Genel işlem koşulları, taraflardan birisinin tüketici olduğu sözleş-
meler açısından haksız şart kavramı altında incelemeye tabi tutulmak-
tadır. Olayımızda, banka standart sözleşmesi yer aldığından ötürü
haksız şart incelemesi salt olarak “şartın iyiniyet kuralına aykırı dü-
şecek şekilde tüketici aleyhine dengesizliğe neden olup olmadığı” un-
suru çerçevesinde yapılmalıdır. Söz konusu unsurun inceleme konusu
olaya nüfuz edebilmesi için Haksız Şartlar Hakkında Yönetmeliğin 6.
maddesinin 2. fıkrası temel alınmak suretiyle kredi kartı üyelik aidatı
talebine ilişkin hüküm değerlendirilmelidir.
Kredi kartı üyelik aidatı adı altında tüketiciden ücret talep edi-
lebilmesi, bu durumun sözleşmede kararlaştırılmış olmasına bağlı-
dır. Şayet sözleşmede kredi kartı aidatı talebine ilişkin herhangi bir
hükme yer verilmediyse, 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları
Kanunu’nda yer alan emredici hüküm gereği, tüketiciden bu yönde
bir talepte bulunulamayacaktır. Dolayısıyla 6102 sayılı Türk Ticaret
Kanunu’nun 20. maddesinde yer alan tacirin ücret isteme hakkına iliş-
kin tamamlayıcı hukuk kuralının, taraflardan birini tüketicinin oluş-
turduğu kredi kartı üyelik sözleşmesinde uygulanabilmesi mümkün
değildir.
Bu sebeple yukarıda izah edilen değerlendirme aşamaları dikka-
te alınarak söz konusu hadisenin incelenmesi gerekirken, banka ile
tüketici arasında akdedilen sözleşmenin iltihakî sözleşme olmadığı-
nın tespiti ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 20. maddesinde yer