301 / 453
Kredi Kartı Üyelik Aidatı Hakkında Bir Yüksek Mahkeme Kararı İncelemesi
300
larca, reeskont kaynaklı krediler dışındaki kredilere uygulanacak faiz oranları
ile faiz dışında sağlanacak diğer menfaatlerin ve tahsil olunacak masrafların
nitelikleri ve sınırları serbestçe belirlenir”
ifadesine yer verilmiş olup, ban-
kalarca diğer menfaatler başlığı altında istenecek ücretlerin serbestçe
belirleneceği hususu vurgulanmıştır.
Bankalar tarafından kredi kartı aidatının istenebileceğine ilişkin
getirilen bu düzenlemeler haksız şart çerçevesinde yapılan inceleme
ile içeriksel olarak paralellik oluşturmaktadır. Nitekim 5464 sayılı
Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu’nda kredi kartı aidatına iliş-
kin talebe sözleşmede açıkça yer verilmesi gerektiği öngörülmüş olup,
aksi halde kart hamilinden herhangi bir talepte bulunulamayacağı
belirtilmiştir. Her ne kadar kredi kartı üyelik sözleşmesine kart aida-
tı talebine ilişkin bir hüküm konulabilecek olsa da, mezkûr hükmün
genel işlem koşullarına ve haksız şarta ilişkin getirilen düzenlemeler
çerçevesinde ele alınması gerekecektir.
Kredi kartı üyelik aidatı talebinin 6102 sayılı Türk Ticaret
Kanunu’nun 55. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinde yer alan “
Dü-
rüstlük kuralına aykırı işlem şartları kullanmak. Özellikle yanıltıcı bir şekilde
diğer taraf aleyhine; 1. Doğrudan veya yorum yoluyla uygulanacak kanuni
düzenlemeden önemli ölçüde ayrılan veya 2. Sözleşmenin niteliğine önemli öl-
çüde aykırı haklar ve borçlar dağılımını öngören, önceden yazılmış genel işlem
şartlarını kullananlar dürüstlüğe aykırı davranmış olur.”
ifadeleri eşliğinde
bir değerlendirmeye tabi tutulması gerekmektedir. Bu düzenleme te-
melde bir içerik denetimi kuralı getirme amacını taşımamakta daha
ziyade haksız rekabet olgusu yaratmaktadır.
35
Genel işlem koşulları
kullanılarak haksız rekabet yaratılabilmesi için piyasada bu koşullara
başvuranların bir kısmının hukuk kurallarını gözeten, tarafların hak
ve menfaatlerine uygun genel işlem koşullarını benimserken, diğer
kısmının hukuk kurallarını gözetmeyen, bireylerin hak ve menfaatle-
rini kısıtlayan koşulları benimsemesi ve bunun bir sonucu olarak işlem
maliyetlerini düşürmesi durumu akla gelmektedir.
36
Ancak 6102 sayılı
Türk Ticaret Kanunu’nun 55/1, (f) hükmünün 56. maddesinin 1. fıkra-
35
Yeşim M Atamer, ”Yeni Türk Borçlar Kanunu Hükümleri Uyarınca Genel İşlem
Koşullarının Denetlenmesi – TKHK m. 6 Ve TTK m. 55, f. 1, (f) İle Karşılaştırmalı
Olarak”, Türk Hukukunda Genel İşlem Şartları Sempozyumu, 8 Nisan 2011, s. 67.
36
Atamer, s. 69.