212 / 421
TBB Dergisi 2015 (118)
Aydın AKGÜL
211
3. Ölçülülük İlkesi Yönüyle Biyometrik Veriler
Anayasa Mahkemesine göre ölçülülük ilkesi; amaç ve araç arasın-
da hakkaniyete uygun bir dengenin bulunması gereğini ifade etmekte
olup; ölçülülük, aynı zamanda yasal önlemin sınırlama amacına ulaş-
maya elverişli olmasını, amaç ve aracın ölçülü bir oranı kapsamasını ve
sınırlayıcı önlemin demokratik toplum düzeni bakımından zorunlu-
luk taşımasını da içeren bir ilkedir.
45
Bu ilke, idarenin sınırlayıcı kararı
ile temel hak ve özgürlükler arasında denge kurmayı sağlamaktadır.
46
Kişisel verilerin, toplanma amacına bağlı olarak ölçülü bir şekil-
de toplanması gerekmektedir. Bu yönüyle “ölçülülük”, toplanan kişisel
verilerin türü ve miktarı ile toplanma amacı arasındaki ilişkiyi ifade
etmektedir.
47
Ayrıca, kişisel verilerin toplanılması ve işlenmesi sırasın-
da, kişisel verilerin korunması hakkına en az zarar verecek, yani en
uygun aracın seçilmesi ölçülülük ilkesinin gereğidir.
48
Bu noktada, biyometrik yöntemlerin, sağlık hizmetleri gibi özellik-
le bir kamu hizmetinden yararlanma, kamu görevlilerinin kamu bina-
larına girişlerinde güvenliği sağlama veya mesailerinin takip edilmesi
gibi amaçlarla kullanılmasında kişisel verilerin korunması hakkına en
zarar verecek, diğer bir ifadeyle söz konusu amaçları gerçekleştirmek
için en uygun araç olup olmadığı sorusu gündeme gelmektedir.
Bu bağlamda Danıştay, personelin mesai takibinde parmak izi,
49
iris sistemi (retina taraması)
50
gibi biyometrik yöntemlerin uygulan-
masına ilişkin işlemlerin iptali istemiyle açılan davalarda; mesai kont-
rol sisteminin şekli ve içeriğini de dikkate alarak, belirtilen türde bir
uygulama ile kurumlar tarafından amaçlanan kamu yararı arasında
orantılılık bulunmadığını belirtmiştir. Yüksek Mahkemeye göre, bu
tür bir uygulama, anayasal ilke olan ölçülülük ilkesine de aykırılık
oluşturmaktadır.
45
Anayasa Mahkemesi 26.12.2013, E:2013/67, K:2013/164, 27.3.2014 T. 28954 sayılı
R.G.
46
Yücel Oğurlu, Karşılaştırmalı İdare Hukukunda Ölçülülük İlkesi, Seçkin Yayıne-
vi, Ankara 2002, s.35.
47
Akgül, Danıştay ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında Kişisel
Verilerin Korunması,s.154.
48
Oğuz Şimşek, Anayasa Hukukunda Kişisel Verilerin Korunması, Beta Yayınevi,
Ankara 2008, s.99.
49
Danıştay 5.D. 10.12.2013, E:2013/5342, K:2013/9525 (Y.K.).
50
Danıştay 12.D. 13.12.2010, E:2008/3173, K:2010/6228 (Y.K.).