276 / 421
TBB Dergisi 2015 (118)
Ahmet EROL / Dilek CİNGÖZ
275
2.1.2. Hükmi Red
“Hükmen red”, “karinesel red” olarak da adlandırılan “hükmi
red”, terekenin borca batık olması nedeniyle mirasçı tarafından red-
dedilmiş olması durumudur. Böylece mirasçılar, mirasbırakanın ak-
tif malvarlığını oldukça aşan borçlarından kurtulmuş olurlar. Ancak
hükmi redde, mirasçıların terekenin borca batıklığının açıkça belli
olduğunu ya da resmen tespit edilmiş olmasını ispatlaması gerekmek-
tedir. Hükmi red, mirasbırakanın alacaklılarının mirasçılara karşı aça-
cakları dava ve takiplere karşı da mirasçıları korunması bakımından
önem arzetmektedir.
22
EMK’nın 545. maddesinin 2. cümlesince “Mütevveffanın vefatı
anında terekenin borca müstağrak olduğu şayi veya sabit olursa, mi-
ras reddolunmuş olur.” hükmü çerçevesince; mirasbırakanın ölümü
anında terekenin borca batık olduğu sabit olursa miras hükmi olarak
(hükmen, kendiliğinden) reddedilmiş olmaktadır.
23
,
24
,
25
Hükmi redde, terekenin borca batık olduğunun tespitine dair da-
vada alacaklıların hısım gösterilmesi; terekenin borca batık olduğunun
saptanabilmesi açısından mirasbırakanın taşınmaz ve taşınır malları,
üçüncü şahıslardaki alacakları, varsa bankadaki para ve tahvillerini
araştırılıp miktar ve değerleriyle beraber tüm tereke varlıklarının he-
saplanması, tereke varlıklarından ölenin tüm borçlarının çıkarılması
gerekmektedir. Bu davanın açılmasında herhangi bir süre söz konusu
değildir.
26
Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 18.04.2002 tarih ve 2002/4454 E.
2002/5478 K. Sayılı kararında; Mersin İcra Tetkik Hakimliği’nin dos-
yasında mirasçı sıfatıyla dava açan mirasçının, mirasbırakana ait
SSK tarafından gönderilen Haziran 1998 maaşını alması, dolayısıyla
TMK’nın 610. maddesi çerçevesinde terekenin olağan yönetimi niteli-
Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi
Vergi Hukuku Özel Sayısı,
17(3-4), 2011, s.136
22
Orçun Horozoğlu, “Mirasin Hükmen Reddi ve Sonuçları”, (Yayınlanmamış
Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi. 2010, s.iii, 8.
23
Orçun Horozoğlu, a.g.e., 2010, s.9.
24
Doğan Şenyüz, a.g.e., 2003a, s.22.
25
İlhan Helvacı, Eski Medeni Kanunumuzla Karşılaştırmalı Olarak Türk Medeni
Kanununa Göre Mirasın Reddi, Filiz Kitabevi, İstanbul. 2002, s.189.
26
Memduh Aslan, a.g.e., 2011, s.137.