292 / 421
TBB Dergisi 2015 (118)
Ahmet EROL / Dilek CİNGÖZ
291
verilmemiş olması nedeniyle; TMK’nın 5. maddesinde
158
yer alan “Bu
Kanun ve Borçlar Kanununun genel nitelikli hükümleri, uygun düş-
tüğü ölçüde tüm özel hukuk ilişkilerine uygulanır.” hükmünden ha-
reketle, 818 Sayılı Borçlar Kanunu’nun 23. maddesinde
159
ifade edilen
“Akit yapılırken esaslı bir hataya duçar olan taraf, o akit ile ilzam olu-
namaz.” ve diğer maddelerindeki hükümleri kıyasen uygulanabilir.
160
Sonuç olarak; mirasçının red beyanına yönelik iradesinin hata, hile
veya ikrah ile sakatlanması durumunda mirasçı red beyanının iptalini
isteyebilir. Yargıtay’ın konuya ilişkin bir kararında
161
da bu yönde bir
çözümü benimsendiği görülmektedir. Mirasçının, mirasın reddine yö-
nelik beyanının irade sakatlığına dayanarak iptalini talep edebilmesi
için dava yoluna başvurması gerekmektedir. İrade sakatlığı nedeniyle
iptal edilen red beyanı, geçmişe etkili olarak ortadan kalkmakta; bu
durumda mirasçı, mirası hiç reddetmemiş gibi mirasçılık sıfatına sa-
hip olmaktadır.
162
GVK’nın 81. maddesinde yer alan uygun devirlerde ve KDV
Kanunu’nun 17. maddesinin 4-c bendinde yer alan istisna uygulama-
sında işletmelerin tüm aktif ve pasifleriyle birlikte kül halinde devre-
dilmeleri gerekmektedir. Dolayısıyla mirasbırakana ait indirilemeyen
KDV de işletmenin devriyle beraber devralan mirasçılara geçecektir.
Bu nedenle mirasbırakana ait indirilemeyen KDV’nin mirasçılar tara-
fından sonraki dönemlerde indirim konusu yapılabileceği düşünül-
mektedir.
163
5. Değerlendirme ve Sonuç
Mirasbırakanın ölümü ile birlikte tüm hakları, alacak ve borçları
kendiliğinden mirasçıya geçer. Bu durum, mirasbırakanın borçlarının
mal varlığından fazla olması halinde olumlu sonuç doğurmayabilir.
Bu gibi durumlarda da mirasçının mirası reddetme hakkı bulunmak-
158
TMK, a.g.e., 2001, s.1.
159
818 Sayılı Borçlar Kanunu, 1926, md.23.
160
İzzet Başara, a.g.e., 2011, s.34.
161
Yrg.
2.HD. 27.11.1959 T., 6381 E., 5860 K. sayılı kararında “... redden
vazgeçilebilmesi ancak reddin iradeyi sakatlayan sebeplerle yapıldığının ispat
edilebilmesine bağlıdır...” hükmüne varmıştır (İlhan Helvacı, a.g.e., 2002; İzzet
Başara, a.g.e., 2011, s.34).
162
İzzet Başara, a.g.e., 2011, s.34.
163
Mehmet Korkusuz, a.g.e., 1993, s.30.