119

İngiliz, Amerikan ve Türk Hukukunda Bilirkişilik Uygulamalarının Karşılaştırılması

Giriş

Mahkeme heyetinin süre giden bir dava hakkında hukuki bir ka-

rar alabilmesi için mutlaka somut bilgiye diğer bir deyişle “kanıta”

ihtiyacı vardır. Yargıcın mesleki ve genel bilgisi ile bilmesi mümkün

olmayan teknik konulardaki kanıtları kavrayabilmesi için ise uzman

bir kişinin açıklamaları gerekir. Türk hukuk terminolojisinde kendi-

sinden teknik konularda açıklama istenen kişi veya kuruma “bilirkişi”

denmektedir.

2009 da yayınlanan Dünya Bankasının “Yargılamada Bilirkişilik

Müessesesi hakkında karşılaştırmalı çalışma” başlıklı bilirkişiliğin so-

runlarının 4 ülke ile yapılan karşılaştırmalı araştırmasının inceleme

raporuna göre bilirkişi görüşü ‘

mesleki, bilimsel ya da teknik bir konuyla

ilgili olarak yasal kovuşturmada kanıt olarak sunulacak (yazılı veya sözlü) her

hangi ifade’

olarak tanımlanmaktadır.

Tıbbi uygulamalar kapsamlı teknik bilgi ve deneyim gerektirdi-

ğinden, tıbbi uygulama hataları hakkında açılan davalar ancak bi-

lirkişilerin kanıtları açıklamaları ve yorumlamaları sayesinde karara

bağlanabilmektedir. Hatta bir tıbbi uygulama yapabilmek için gereken

bilgi birikimi ve uzmanlık o kadar üst düzeydedir ki tıbbi uygulama

hataları nedeni ile açılan davalarda sonucu mahkeme heyeti ve avu-

katlardan çok bilirkişilerin belirlediğini söylemek yanlış olmayacaktır.

Bilirkişinin savunan veya suçlayan tarafın lehine yönelik rapor

hazırlaması, tıbbi bilgisi kısıtlı olan mahkeme heyeti tarafından ka-

nıtların yanlış yorumlanmasına yol açabilmektedir. Hatta bilirkişinin

profesyonel etkisi genel tıp görüşünün tam tersi kararlara yol açabil-

mektedir.

Tıbbi uygulama hataları ile ilgili yargılamalarda tüm hukuki sis-

tem kamusal bir faaliyet yürütmekte olan ve yargıca destek sağlayan

ve bir yargıç yardımcısı niteliği taşıyan bilirkişinin tarafsız ve bilim-

sel verilere dayanan kanıt sunması üzerine kurulmuştur.

Bu sebeple

Eloy JA, Suider PF, Folbe AJ, Couldwell WT, Liu JK. “Comparison of Plaintiff and

Defendant Expertwitness Qualification in Malpractice Litigation in Neurological

Surgery”, J. Neurosurg, 2014, 120 (1). S.185-190

Kamil Yıldırım, “Bilirkişi Delilinin Mukayeseli Hukuk ve Türk Hukukundaki