119

İngiliz, Amerikan ve Türk Hukukunda Bilirkişilik Uygulamalarının Karşılaştırılması

100

içermektedir. Bu yazıda benzerlikleri ve farklılıkları açısından Türki-

ye, Kuzey Amerika ve İngiltere’deki bilirkişilik sistemleri tartışılarak

Türkiye’deki mevcut tıbbi bilirkişilik sisteminin nasıl uygulanabilece-

ği konusu masaya yatırılacaktır.

Tartışma

Türkiye

Türk Hukuk Sisteminde bilirkişi esas olarak mahkeme tarafından

tayin edilmektedir. HMK m. 293 ve 5271 sayılı CMK m. 67’ye göre

özel uzman mütalaası taraflar tarafından özel bilirkişilik görüşü ola-

rak sunulabilmekte ise de tarafların iddiaları kapsamında sunulan bir

teknik not olarak kabul edilmektedir.

5271 sayılı CMK 68. Madde’ye

göre ise özel bilirkişi sözlü olarak tanıklık yapabilir ve gerek mah-

keme heyeti gerekse taraflar tarafından sorgulanabilir. Ceza hukuku

açısından bu esaslar halen geçerliliğini korumakla birlikte özel hukuk

açısından yani tıbbi uygulama hatalarından doğan tazminatlar açı-

sından baktığımızda Özel bilirkişilik veya Anglosakson hukukunda

taraf bilirkişiliği olarak geçen kavram; tıbbi uygulama hatasına yöne-

lik zorunlu sigortanın getirildiği 2010 yılından bu yana, büyük önem

kazanmıştır. Türkiye zorunlu sigorta yolu ile tıbbi uygulama hatala-

rından doğan finansal sorumluluğu tamamen özel sektöre devretmiş

bulunmaktadır. Bu durumun dünyada ki tek örneği Amerika Birleşik

Devletleridir.

ABD’de uygulamanın geçmişine baktığımız zaman; finansmanın

özel sigorta sistemine devredildiği 1970’lerden sonra ödenen tazmi-

natların yüksekliğinden ötürü ekonomik kriz meydana gelmiştir.

Tüm hekimlerin %42’si dava edilirken bunların %20’si iki veya daha

fazla kere sanık sandalyesine oturmuştur. 55 yaş üstü tüm hekimlere

baktığımız zaman bu rakam %61’e çıkarken cerrahide %90’ı bulmak-

tadır.

Resmi rakamlara göre dava süreçlerinden kaynaklanan kayıp

Hakan Pekcanıtez, “Özel Uzman (Bilirkişi) Görüşü Değerlendirilmesi”, Ankara

Adalet Yayınevi 2009, s. 397-418.

Mark Crane, “Malpractice Threat to Physicians Pervasive, AMA Study Finds”

Medscape Medical News 2010, Augusts 05.