dergi-121

TBB Dergisi 2015 (121)

Batuhan AKTAŞ

115

yapılması ise oldukça zordur. Buna rağmen, kaçakçılık suçları; ülkeye

sokulması veya ülkeden çıkarılması yasak olan eşyaları ülkeye sok-

mak veya ülkeden çıkarmak veya gümrük vergisine tabi eşyaları sırf

bu vergiyi ödememek için yasa dışı yollardan ülkeye sokma veya çı-

karmak yahut devletin öngördüğü ekonomik politikalara zarar vere-

cek şekilde ülkeye eşya sokmak şeklinde tanımlanabilir

Çalışmanın konusunu oluşturan, gümrük işlemlerine tabi tutma-

dan ülkeye eşya sokma suçu ise yukarıdaki tanımda kendine yer bu-

lan, klasik kaçakçılık suçlarından biridir. Söz konusu suç, 4926 sayılı

Mülga Kanun döneminde de kaçakçılık suçu olarak kabul edilmiştir.

Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nda düzenlenen suçlar niteliği iti-

bariyle ekonomik suçlar arasında sayılmaktadır.

Bunun nedeni, bu

Muhammet Tokgöz, 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu Kapsamında

Gümrük Kaçaklığı Suçları (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul, 2005, s. 11 Kanaatimce

de gümrük kaçakçılığı suçları, mevzuat hükümlerine aykırı olarak bir maddenin,

ürünün veya değerin ülkeye sokulması veya ülkeden çıkarılması olarak kabaca

tarif edilebilir. Ancak gelişen ve büyüyen ticari faaliyetler sonucu yapılan bu tanı-

mın yetersiz kaldığı belirtmek gerekir.

Dünya Gümrük Örgütü ise kaçakçılığın tanımını; “Ticari eşya sevkiyatı üzerinde-

ki vergi, resim ve harçları ödemeden kaçınmak veya buna teşebbüs etmek, ticari

eşya için uygulanmakta olan yasaklama, sınırlama ve kısıtlamalardan kaçınmak

veya buna teşebbüs etmek, herhangi bir vergi iadesi, sübvansiyon veya ödemeyi

haksız yere almak veya buna teşebbüs etmek, iş hayatında meşru rekabet ilke ve

uygulamalarını zedeleyici haksız ticari avantaj elde etmek veya buna teşebbüs

etmek amacıyla gümrüklerin uygulanmasından sorumlu olduğu kural koyucu ve

düzenleyici mevzuat hükümlerinin herhangi bir şekilde ihlali kaçakçılık sayılır.”

şeklinde yapmıştır. Mustafa Yaşar, “Dünya Gümrük Örgütünce Benimsenen Ka-

çakçılık Tanımı”,

Gümrük Dergisi

, Sayı:42, 2010, s.42.

Ekonomik suç kavramı, Anglo-Amerikan Hukuku’nda “Occupational Crime

(Meslekle ilgili, İş ile ilgili Suçlar), Fransız Hukuku’nda ise “Criminalite d’affariers

(Ticaret veya Sanayi Suçları)” olarak tanımlanmıştır. Bu iki hukuk düzeni ara-

sındaki fark yalnızca kavramın farklı olmasından kaynaklanmamaktadır, aynı

zamanda Anglo-Amerikan Hukukunda ekonomik suç, toplumsal ve ekonomik

ilişkilerde bulunması gereken güven, itimat gibi unsurları ihlal eden eylemlerdir.

Fransız düşüncesinde ise iş ve ticaret hayatı ile ilgili işlenen tüm suçlar açısın-

dan ekonomik suç sınıflandırılması yapılmaktadır. Ayrıca 12 Şubat 1981 tarihli

Avrupa Konseyi raporunda ekonomik suçlar sayılmış ve 13. maddede gümrük

suçlarına da yer verilmiştir. Konsey raporunda sayılan suçlar: 1. Kartel suçları; 2.

Çok uluslu şirket ve teşebbüsler tarafından ekonomik durumun kötüye kullanıl-

ması ve hileli uygulamalarda bulunulması; 3. Milletlerarası örgütler veya devletçe

tahsis edilmiş olan fonların zimmete geçirilmesi veyahut hileyle ele geçirilmesi;

4. Bilgisayar suçları (verilerin, sırların ihlali gibi); 5. Hayali Şirketler teşkili; 6.

Bilançoların tahrifi, uydurulması, muhasebe tutulması yükünün ihlal; 7. Şirket-

lerin Sermaye ve Ticari durumları hakkında hile yapması; 8. İşçilerin sağlık ve

güvenliklerine ait normların ihlali; 9. Alacaklılar Aleyhine Hileler; 10. Tüketiciler