467 / 473
“Cyprus v. Turkey” Kararı: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Uluslararası Hukuk ...
466
-
Demopoulos
başvurularının siyasal, tarihsel ve maddi bakımdan
karmaşık bir sorundan kaynaklandığı ve bu sorunun da tüm ta-
rafların sorumluluklarını üstlenerek siyasi düzeyde çözüm bul-
maları gerektiği,
52
- Geçmiş mağduriyetlerin giderilmesine yönelik çözüm yöntemleri-
nin yeni orantısız haksızlıklara (
disproportionate wrongs
) yol açma-
ması gerektiği ,
53
-
Siyasi çözümü beklemek istemeyen Rumların önce Taşınmaz Mal
Komisyonu’na başvurmaları gerektiği, bu yola başvurmadan
AİHM’ne doğrudan yapılacak başvuruların kabul edilemez bulu-
nacağı vurgulanmıştı.
54
Demopoulos
kararının yapıcı ve özellikle geleceğe dönük yaklaşımı
yerine, son kararda tazminatın neredeyse bir “ ceza “ gibi uygulanmış
olduğu görülmektedir. Portekiz ve Montenegro yargıçlarının ayrı gö-
rüşleri de bu izlenimi güçlendirmektedir.
Bu yaklaşım, gerek AİHS ve AİHM içtihadı gerek Uluslararası Hu-
kuk Komisyonu’nun (UHK) uluslararası sorumluluk konusunda ka-
bul ettiği ilkeler açısından savunulabilir değildir.
AİHS’nin hiçbir maddesinde ihlal kararlarının ve bunlara da-
yanan “ hakkaniyete uygun “ tazminatın cezai nitelik taşıdığı yo-
lunda bir hüküm yer almamaktadır. AİHS’nin 32. maddesine göre
Mahkeme’nin yetkisi “ …
Sözleşme’nin ve Protokolleri’nin
yorumu ve
uygulanmasına
ilişkin tüm sorunları
.. “ kapsamaktadır. Tazminata iliş-
kin AİHS’nin “
Adil tazmin
“ başlıklı 41. maddesinde de Mahkeme’nin
Sözleşme ve/ veya Protokolleri’nin ihlal edildiği yolunda bir tespitte
bulunması (Fransızca metinde “
déclare
“, İngilizce metinde “
finds
”)
halinde ve devletin “
iç hukuku bu ihlalin sonuçlarını
ancak kısmen kaldı-
rabiliyorsa, gerektiği
takdirde
“ hakkaniyete uygun bir tazminata hük-
medileceği belirtilmektedir. Esasen, AIHM, başvuranların ceza nite-
52
Demopoulos, zikredilen karar, par.85.
53
Demopoulos, zikredilen karar. par.117.
54
Demopoulos, zikredilen karar, par. 128.